Thơ Đường luật - Bài 7 - Thơ Thất Ngôn Bát Cú (Đường Luật) vần trắc - Hoàng Thứ Lang

Về căn bản Niêm, Luật, Vần, Đối thì thơ Thất Ngôn Bát Cú Vần Trắc cũng giống y như thơ Thất Ngôn Bát Cú Vần Bằng. Nhưng chỉ khác một điểm là ngược lại, những tiếng cuối các câu 1-2-4-6-8 thay vì vần bằng thì ở đây lại là vần trắc, và những tiếng cuối các câu 3-5-7 thay vì trắc thì lại là bằng. 

Đây là lối thơ cổ, có trước thơ vần bằng. Luật vần trắc thường được áp dụng trong thể Phú là một loại Cổ Văn. 

Sau đây là bảng luật thơ: 

1. LUẬT BẰNG: 

b - B - t - T - B - B - T (vần) 

t - T - b - B - B - T - T (vần) 

t - T - b - B - T - T - B (đối câu 4) 

b - B - t - T - B - B - T (vần - đối câu 3) 

b - B - t - T - T - B - B (đối câu 6) 

t - T - b - B - B - T - T (vần - đối câu 5) 

t - T - b - B - T - T - B 

b - B - t - T - B - B - T (vần) 

Ghi chú: chữ t-b nhỏ không nhất thiết phải giữ đúng luật bằng trắc, nhưng nếu tiếng đáng trắc mà làm ra bằng thì được, trái lại tiếng đáng bằng mà làm ra trắc thì không nên. Các chữ T-B lớn phải tuyệt đối giữ đúng luật. 

Bài thơ thí dụ để làm mẫu minh họa: 

THU 

Thu về lá rụng cành xơ xác 

Gió cuốn hoa tàn rơi lác đác 

Cạnh suối nai vàng đứng nhởn nhơ 

Bên hồ thỏ trắng nhìn ngơ ngác 

Mù mù góc biển cặp chim âu 

Mịt mịt chân trời đôi cánh hạc 

Khói trắng bay hoài tận nẻo xa 

Mưa buồn rả rích hòa cung nhạc 

Hoàng Thứ Lang

2. LUẬT TRẮC: 

t - T - b - B - B - T - T (vần) 

b - B - t - T - B - B - T (vần) 

b - B - t - T - T - B - B (đối câu 4) 

t - T - b - B - B - T - T (vần - đối câu 3) 

t - T - b - B - T - T - B (đối câu 6) 

b - B - t - T - B - B - T (vần - đối câu 5) 

b - B - t - T - T - B - B 

t - T - b - B - B - T - T (vần) 

Ghi chú: chữ t-b nhỏ không nhất thiết phải giữ đúng luật bằng trắc, nhưng nếu tiếng đáng trắc mà làm ra bằng thì được, trái lại tiếng đáng bằng mà làm ra trắc thì không nên. Các chữ T-B lớn phải tuyệt đối giữ đúng luật. 

Bài thơ thí dụ để làm mẫu minh họa: 

HÈ 

Phượng đỏ sân trường thêm rực rỡ 

Trưa Hè tiếng gió buồn than thở 

Du dương khúc nhạc vọng thê lương 

Réo rắc cung đàn nghe nức nở 

Trước ngõ cành lan trắng nụ đơm 

Bên tường khóm cúc vàng hoa trổ 

Mây bay lảng đảng tận phương nao 

Bãi biển rì rào con sóng vỗ 

Hoàng Thứ Lang