8. BẠCH HOA 白 華
NGƯ LI 魚 麗 (Bạch hoa 白 華 3)
NAM HỮU GIA NGƯ 南 有 嘉 魚 (Bạch hoa 白 華 4)
NAM SƠN HỮU ĐÀI 南 山 有 臺 (Bạch hoa 白 華 7)
LỤC TIÊU 蓼 蕭 (Bạch hoa 白 華 9)
TRẨM LỘ 湛 露 (Bạch hoa 白 華 10)
☸
NGƯ LI (Bạch hoa 3) [1]
魚 麗 (白 華 第三)
Ngư li vu dữu, 魚 麗 于 罶
Thường rà; 鱨 鯊
Quân tử hữu tửu, 君 子 有 酒
Chỉ thả đa. 旨 且 多
(Hứng dã) 興 也
Con cá nó đã mắc đăng,
Cá sa nó mắc, cá măng nó vào.
Chủ nhân đã sẵn rượu đào,
Thơm ngon, vả lại rồi vào mới hay.
Ngư li vu dữu, 魚 麗 于 罶
Phường lễ; 魴 鱧
Quân tử hữu tửu, 君 子 有 酒
Đa thả chỉ. 多 且 旨
(Hứng dã) 興 也
Con cá nó đã mắc đăng,
Cá mè cá chuối lăng xăng lọt vòng.
Chủ nhân đã sẵn rượu nồng,
Đã nhiều rồi lại thơm lừng ngon ghê.
Ngư li vu dữu, 魚 麗 于 罶
Yển ly; 鰋 鯉
Quân tử hữu tửu, 君 子 有 酒
Chỉ thả hữu. 旨 且 有
(Hứng dã) 興 也
Con cá nó đã mắc đăng,
Cá măng cá chép lăng xăng lọt vòng.
Chủ nhân đã sẵn rượu nồng,
Đã ngon thôi lại đầy chung đầy vò.
Vật kỳ đa hĩ! 物 其 多 矣
Duy kỳ gia hĩ! 維 其 嘉 矣
(Hứng dã) 興 也
Đồ ăn thức uống tha hồ,
Đã nhiều mà lại thơm tho ngon lành.
Vật kỳ chỉ hĩ! 物 其 旨 矣
Duy kỳ giai hĩ! 維 其 偕 矣
(Hứng dã) 興 也
Của ngon vật lạ phỉ tình,
Sơn hào hải vị đã đành hôm nay.
Vật kỳ hữu hĩ! 物 其 有 矣
Duy kỳ thời hĩ! 維 其 時 矣
(Hứng dã) 興 也
Thời trân thức uống sẵn sàng,
Mùa nào thức ấy mới ngoan mới tình.
(Ngư li: 6 bài, 3 bài 4 câu, 3 bài 2 câu.)
南 有 嘉 魚 (白 華 第四)
Nam hữu gia ngư, 南 有 嘉 魚
Chưng nhiên tráo tráo; 烝 然 罩 罩
Quân tử hữu tửu, 君 子 有 酒
Gia tân thức yến dĩ ngáo. 嘉 賓 式 燕 以 樂
(Hứng dã) 興 也
Miền Nam có giống cá dày,
Kéo đàn kéo lũ lọt ngay vào lờ.
Chủ nhân sẵn rượu mấy vò,
Khách tân chén tạc chén thù chung vai.
Nam hữu gia ngư, 南 有 嘉 魚
Chưng nhiên san san; 烝 然 汕 汕
Quân tử hữu tửu, 君 子 有 酒
Gia tân thức yến dĩ khan. 嘉 賓 式 燕 以 衎
(Hứng dã) 興 也
Miền Nam có giống cá dày,
Nó chui vào đó từng bầy theo nhau.
Chủ nhân có sẵn rượu đào,
Khách tân thù tạc xiết bao vui mừng.
Nam hữu cưu mộc, 南 有 槮 木
Cam lộ lôi chi; 甘 瓠 纍 之
Quân tử hữu tửu, 君 子 有 酒
Gia tân thức yến thỏa chi. 嘉 賓 式 燕 綏 之
(Hứng dã) 興 也
Miền Nam cù mộc rõ cây,
Giây bầu vấn vít quấn ngang cây cù.
Chủ nhân sẵn rượu mấy vò,
Khách tân chén tạc chén thù thỏa thuê.
Phiên phiên giả chung, 翩 翩 者 鵻
Chưng nhiên lục ti; 烝 然 來 思
Quân tử hữu tửu, 君 子 有 酒
Gia tân thức yến hựu ti. 嘉 賓 式 燕 又 思
(Hứng dã) 興 也
Chim chung tới tấp bay về,
Tung bay tới tấp lê thê đầy đàn.
Chủ nhân sẵn có rượu ngon,
Khách tân thù tạc nước non hẹn hò.
(Nam hữu gia ngư: 4 bài, mỗi bài 4 câu.)
NAM SƠN HỮU ĐÀI (Bạch hoa 7) [3]
南 山 有 臺 (白 華 第 七)
Nam sơn hữu đi, 南 山 有 臺
Bắc sơn hữu li; 北 山 有 萊
Lạc chỉ quân tử, 樂 只 君 子
Bang gia chi ki, 邦 家 之 基
Lạc chỉ quân tử, 樂 只 君 子
Vạn thọ vô kỳ. 萬 壽 無 期
(Hứng dã) 興 也
Nam sơn kìa có rau đài,
Bắc sơn thời có rau lai kém gì.
Thấy người ta những thỏa thuê,
Vì người là nếp là nề giang san.
Thấy người ta những hân hoan,
Chúc người trường thọ muôn vàn trước sau.
Nam sơn hữu tang, 南 山 有 桑
Bắc sơn hữu dương; 北 山 有 楊
Lạc chỉ quân tử, 樂 只 君 子
Bang gia chi quang, 邦 家 之 光
Lạc chỉ quân tử, 樂 只 君 子
Vạn thọ vô cương. 萬 壽 無 疆
(Hứng dã) 興 也
Nam sơn kìa có cây dâu,
Bắc sơn có liễu há đâu kém gì.
Được người ta những thỏa thuê,
Vì người là sáng dãi dề nước non.
Được người ta những hân hoan,
Chúc người trường thọ muôn vàn vô biên.
Nam sơn hữu kỷ, 南 山 有 杞
Bắc sơn hữu lý; 北 山 有 李
Lạc chỉ quân tử, 樂 只 君 子
Dân chi phụ mẫu, 民 之 父 母
Lạc chỉ quân tử, 樂 只 君 子
Đức âm bất dĩ. 德 音 不 已
(Hứng dã) 興 也
Nam sơn cây kỷ mọc lên,
Bắc sơn mận mọc như ken kém gì.
Được người ta những thỏa thuê,
Người như cha mẹ vỗ về dân con.
Được người ta những hân hoan,
Mong người đức hạnh đồn vang không ngừng.
Nam sơn hữu khảo, 南 山 有 栲
Bắc sơn hữu nữu; 北 山 有 杻
Lạc chỉ quân tử, 樂 只 君 子
Hà bất mi thâu, 遐 不 眉 壽
Lạc chỉ quân tử, 樂 只 君 子
Đức âm thị mẫu. 德 音 是 茂
(Hứng dã) 興 也
Nam sơn khảo mọc tưng bừng,
Bắc sơn nữu mọc tứ tung kém gì.
Được người ta những thỏa thuê,
Ước gì người có làn mi thọ trường.
Được người sung sướng khôn lường,
Mong người nhân đức đồn vang xa gần.
Nam sơn hữu củ, 南 山 有 枸
Bắc sơn hữu du; 北 山 有 楰
Lạc chỉ quân tử, 樂 只 君 子
Hà bất hoàng cư, 遐 不 黃 耇
Lạc chỉ quân tử, 樂 只 君 子
Bảo ngải nhĩ hậu. 保 艾 以 後
(Hứng dã) 興 也
Nam sơn củ mọc chen chân,
Bắc sơn du cũng sâm sâm đua đòi.
Được người ta cũng sướng đời.
Ước gì người chẳng da mồi tóc sương.
Được người sung sướng khôn lường.
Mong người con cháu nghìn muôn nối dòng.
(Nam sơn hữu đài: 5 bài, mỗi bài 6 câu.)
LỤC TIÊU (Bạch hoa 9) [4]
蓼 蕭 (白 華 第 九)
Lục bỉ tiêu tư, 蓼 彼 蕭 斯
Linh lộ tử hề! 零 露 湑 兮
Ký kiến quân tử, 既 見 君 子
Ngã tâm tả hề! 我 心 寫 兮
Yến tiếu ngữ hề, 燕 笑 語 兮
Thị dĩ hữu dự xử hề! 是 以 有 譽 處 兮
(Hứng dã) 興 也
Rau mùi nó mọc cao cao,
Sương sa móc đọng, rạt rào linh lung.
Chư quân gặp gỡ đã xong,
Từ nay ta mới thỏa lòng khát khao.
Yến diên cười nói lao xao,
Những người thế ấy thảo nào chẳng hay.
Lục bỉ tiêu tư, 蓼 彼 蕭 斯
Linh lộ nhương nhương; 零 露 瀼 瀼
Ký kiến quân tử, 既 見 君 子
Vi long vi quang, 為 龍 為 光
Kỳ đức bất sảng. 其 德 不 爽
Thọ khảo bất vong. 壽 考 不 忘
(Hứng dã) 興 也
Rau mùi nó mọc cao cao,
Sương sa móc đọng, rạt rào long lanh.
Chư quân gặp gỡ phỉ tình,
Thực là đáng được hiển vinh rỡ ràng.
Đức cao chẳng chút lỡ làng,
Ước gì người được thọ tràng chẳng sai.
Lục bỉ tiêu tư, 蓼 彼 蕭 斯
Linh lộ nê nê; 零 露 泥 泥
Ký kiến quân tử, 既 見 君 子
Khổng yến khởi đệ, 孔 燕 豈 弟
Nghi huynh nghi đệ, 宜 兄 宜 弟
Kim đức thọ khể. 今 德 壽 豈
(Hứng dã) 興 也
Rau mùi nó mọc cao cao,
Sương sa móc đọng, rạt rào đôi phen.
Chư quân gặp gỡ đã nên,
Cùng nhau yến ẩm phỉ nguyền thỏa thuê.
Ước gì huynh đệ đề huề,
Sống đời đức hạnh, vinh huê tới già.
Lục bỉ tiêu tư, 蓼 彼 蕭斯
Linh lộ nồng nồng; 零 露 濃 濃
Ký kiến quân tử, 既 見 君 子
Điều cách xung xung, 鞗 革 沖 沖
Hòa loan ung ung, 和 鸞 雝 雝
Vạn thọ du đồng. 萬 壽 攸 同
(Hứng dã) 興 也
Rau mùi nó mọc cao cao,
Sương sa móc đọng, rạt rào chứa cahn.
Chư quân gặp gỡ hỉ hoan,
Lõng buông giây khấu, xuênh xoang đề huề.
Nhong nhong nhạc ngựa nhạc xe,
Ước gì người được muôn bề hanh thông.
(Lục tiêu: 4 bài, mỗi bài 6 câu.)
TRẨM LỘ (Bạch hoa 10)
湛 露 (白 華 第 十)
Trẩm trẩm lộ tư, 湛 湛 露 斯
Phỉ dương bất hi, 匪 陽 不 晞
Yêm yêm dạ ẩm, 厭 厭 夜 飲
Bất túy vô quy. 不 醉 無 歸
(Hứng dã) 興 也
Sương sa móc đọng dầm dầm,
Muốn cho khô ráo, ắt cần ánh dương.
Tiệc vui sá kể đêm trường,
Chưa say chưa được kiếm đường cáo lui.
Trẩm trẩm lộ tư, 湛 湛 露 斯
Tại bỉ phong thảo; 在 彼 豐 草
Yêm yêm dạ ẩm, 厭 厭 夜 飲
Tại tông tải khảo. 在 宗 載 考
(Hứng dã) 興 也
Sương sa móc đọng đầm đìa,
Cỏ non mơn mởn, cỏ non bời bời.
Yến diên vui thú canh dài,
Sửa sang cung thất, chúc mời yến diên.
Trẩm trẩm lộ tư, 湛 湛 露 斯
Tại bỉ kỷ cức; 在 彼 杞 棘
Hiển doãn quân tử, 顯 允 君 子
Mạc bất lệnh đức. 莫 不 令 德
(Hứng dã) 興 也
Sương sa móc đọng đầm đìa,
Cỏ non mơn mởn, cỏ non bời bời.
Khách tân phong nhã hào hoa,
Toàn là đức hạnh, toàn là thanh cao.
Kỳ đồng kỳ y, 其 桐 其 椅
Kỳ thật ly ly; 其 實 離 離
Khởi đệ quân tử, 豈 弟 君 子
Mạc bất linh nghi. 莫 不 令 儀
(Hứng dã) 興 也
Ngô đồng cùng với cây y,
Quả sai lúc líu, chít chi đầu cành.
Khách tân toàn bậc tinh anh,
Người nào dáng điệu cũng thanh cũng kỳ.
(Trẩm lộ: 4 bài, mỗi bài 4 câu.)
[1] Hai bài đầu là Bạch hoa 白 華 và Hoa thử 華 黍, không có lời, gọi là «sanh thi»笙 詩. Sau khi hành lễ uống rượu, trước tiên đàn đàn sắt, rồi hát bài Tứ mẫu và Hoàng hoàng giả hoa trong Lộc minh, sau đó thổi ống sanh笙 hai bài Bạch hoa và Hoa thử để nhập điện đường. (Chú thích của Giang Ấm Hương 江 蔭 香, Thi Kinh 詩 經, Quảng Ích Thư Cục, Thượng Hải, 1934.) Do đó bài Ngư li kể là Bạch hoa 3.
[2] Bài Bạch hoa 4 tên là Do canh 由 庚, cũng thuộc loại sanh thi 笙 詩, không có lời. Bài Nam hữu gia ngư 南 有 嘉 魚 vì thế kể là Bạch hoa 5.
[3] Bài Bạch hoa 6 tên là Sùng khâu 崇 丘, cũng thuộc loại sanh thi 笙 詩, không có lời. Bài Nam sơn hữu 南 山 有 臺 vì thế kể là Bạch hoa 7.
[4] Bài Bạch hoa 8 tên là Do nghi 由 儀, cũng thuộc loại sanh thi 笙 詩, không có lời. Bài Lục tiêu 蓼 蕭 vì thế kể là Bạch hoa 9.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét