Ngất Ngưởng - Nguyễn Công Trứ

Vũ trụ nội mạc phi phận sự (1)

Ông Hi Văn tài bộ đã vào lòng,

Khi Thủ khoa, khi Tham tán, khi Tổng đốc Đông, (2)

Gồm thao lược (3) đã nên tay ngất ngưởng.

Lúc Bình tây cầm cờ đại tướng (4)

Có khi về Phủ doãn Thừa Thiên.

Đô môn giải tổ chi niên (5)

Đạc (6) ngựa bò vàng đeo ngất ngưởng.

Kìa núi nọ phau phau mây trắng,

Tay kiếm cung mà nên dáng từ bi,

Gót tiên theo đủng đỉnh một đôi dì

Bụt cũng nực cười ông ngất ngưởng. (7)

Được mất dương dương người thái thượng,

Khen chê phơi phới ngọn đông phong.

Khi ca, khi tửu, khi cắc, khi tùng,

Không phật, không tiên, không vướng tục.

Chẳng Hàn, Nhạc, cũng phường Mai Phúc (8)

Nghĩa vua tôi cho vẹn đạo sơ chung.

Đời ai ngất ngưởng như ông.

(1) Trong vũ trụ đâu chẳng là phận sự. 

(2) Đông: tức tỉnh Hải Dương. 

(3) thao lược: Lã Thái Công đời nhà Chu làm ra sách Lục Thao để dạy việc binh. Tiên ông Hoàng Thạch trao Trương Lương sách Binh Thư Tam Lược để giúp Hán Cao Tổ, ý chỉ giỏi điều binh khiển tướng. 

(4) Khi đem quân đánh thành Trấn Tây ở Cao Miên, ông được vua phong làm Bình Tây Đại tướng quân. 

(5) Năm ở kinh đô cởi dây thao đeo ấn từ quan. 

(6) Đạc: cái mõ người ta thường treo vào cổ trâu bò để dễ tìm khi chúng đi lạc. 

(7) Lúc này ông đã về hưu trí, nhưng trong nhà vẩn dập dìu các cô đầu, ngày ngày hát xướng. Có hôm ông đem các cô lên cả sân chùa mà hát ở đấy ! 

(8) Hàn, Nhạc: tức Hàn Kỳ và Nhạc Phi, hai danh tướng đời Tống. Mai Phúc: danh nho đời Đông Hán.