Lỡ Bước Sang Ngang - Nguyễn Bính

I 

"Em ơi em ở lại nhà 

Vườn dâu em đốn, mẹ già em thương 

Mẹ già một nắng hai sương 

Chị đi một bước trăm đường xót xa . 

Cậy em, em ở lại nhà 

Vườn dâu em đốn, mẹ già em thương 

Hôm nay xác pháo đầy đường 

Ngày mai khói pháo còn vương khắp làng 

Chuyến này chị bước sang ngang 

Là tan vỡ giấc mộng vàng từ nay . 

Rượu hồng em uống cho say, 

Vui cùng chị một vài giây cuối cùng. 

(Rồi đây sóng gió ngang sông, 

Đầy thuyền hận,, chị lo không tới bờ) 

Miếu thiêng vụng kén người thờ, 

Nhà hương khói lạnh, chị nhờ cậy em. 

Đêm nay là trắng ba đêm, 

Chị thương chị, kiếp con chim lìa đàn. 

Một vai gánh vác giang san... 

Một vai nữa gánh muôn vàng nhớ thương. 

Mắt quầng, tóc rối tơ vương 

Em còn cho chị lược gương làm gì ! 

Một lần này bước ra đi 

Là không hẹn một lần về nữa đâu, 

Cách mấy mươi con sông sâu, 

Và trăm nghìn vạn nhịp cầu chênh vênh 

Cũng là thôi... cũng là đành... 

Sang ngang lỡ buớc riêng mình chị sao ? 

Tuổi son nhạt thắm phai đào, 

Đầy thuyền hận có biết bao nhiêu người ! 

Em đừng khóc nữa, em ơi ! 

Dẫu sao thì sự đã rồi nghe em ! 

Một đi bảy nổi ba chìm, 

Trăm cay nghìn đắng, con tim héo dần 

Dù em thương chị mười phần, 

Cũng không ngăn nỗi một lần chị đi ." 

Chị tôi nước mắt đầm đìa, 

Chào hai họ để đi về nhà ai... 

Mẹ trông theo, mẹ thở dài, 

Dây pháo đỏ bỗng vang trời nổ ran. 

Tôi ra đứng ở đầu làng 

Ngùi trông theo chị khuất ngàn dâu thưa. 

II 

Giời mưa ướt áo làm gì ? 

Năm mười bẩy tuổi chị đi lấy chồng. 

Người ta: pháo đỏ rượu hồng 

Mà trên hồn chị: một vòng hoa tang . 

Lần đầu chị bước sang ngang, 

Tuổi son sông nước đò giang chưa tường. 

Ở nhà em nhớ mẹ thương 

Ba gian trống, một mảnh vườn xác xơ . 

Mẹ ngồi bên cửi se tơ 

Thời thường nhắc: "Chị mầy giờ ra sao ?" 

"-- Chị bây giờ"... nói thế nào ? 

Bướm tiên khi đã lạc vào vườn hoang. 

Chị từ lỡ bước sang ngang 

Trời dông bão, giữa tràng giang, lật thuyền. 

Xuôi dòng nước chảy liên miên, 

Đưa thân thế chị tới miền đau thương, 

Mười năm gối hận bên giường, 

Mười năm nước mắt bữa thường thay canh. 

Mười năm đưa đám một mình, 

Đào sâu chôn chặt mối tình đầu tiên . 

Mười năm lòng lạnh như tiền, 

Tim đi hết máu, cái duyên không về. 

"Nhưng em ơi một đêm hè, 

Hoa soan nở, xác con ve hoàn hồn. 

Dừng chân bên bến sông buồn, 

Nhà nghệ sĩ tưởng đò còn chuyến sang . 

Đoái thương, duyên chị lỡ làng. 

Đoái thương phận chị dở dang những ngàỵ 

Rồi ... rồi ... chị nói sao đây ! 

Em ơi, nói nhỏ câu này với em... 

...Thế rồi máu trở về tim 

Duyên làm lành chị duyên tìm về môi . 

Chị nay lòng ấm lại rồi, 

Mối tình chết, đã có người hồi sinh. 

Chị từ dan díu với tình, 

Đời tươi như buổi bình minh nạm vàng." 

Tim ai khắc một chữ "nàng" 

Mà tim chị một chữ "chàng" khắc theo . 

Nhưng yêu chỉ để mà yêu, 

Chị còn dám ước một điều gì hơn . 

Một lần hai lỡ keo sơn, 

Mong gì gắn lại phím đàn ngang cung . 

Rồi đêm kia, lệ ròng ròng 

Tiễn đưa người ấy sang sông chị về. 

Tháng ngày qua cửa buồn the, 

Chị ngồi nhặt cánh hoa lê cuối mùa . 

III 

Úp mặt vào hai bàn tay, 

Chị tôi khóc suốt một ngày một đêm . 

"Đã đành máu trở về tim, 

Nhưng không ngăn nỗi cánh chim giang hồ. 

Người đi xây dựng cơ đồ... 

Chị vềtrồng cỏ nấm mồ thanh xuân . 

Người đi khoác áo phong trần, 

Chị về may áo liệm dần nhớ thương . 

Hồn trinh ôm chặt chân giường, 

Đã cùng chị khóc đoạn trường thơ ngây . 

Năm xưa đêm ấy giường này, 

Nghiến răng... nhắm mắt... chau mày... cực chưa ! 

Thế là tàn một giấc mơ, 

Thế là cả một bài thơ não nùng ! 

Tuổi son má đỏ môi hồng, 

Bước chân về đến nhà chồng là thôi ! 

Đêm qua mưa gió đầy giời, 

Trong hồn chị, có một người đi qua... 

Em về thương lấy mẹ già, 

Đừng mong ngóng chị nữa mà uổng công. 

Chị giờ sống cũng như không 

Coi như chị đã sang sông đắm đò." 

Nguyễn Bính