06. Phan sinh đi thi đỗ giải nguyên
Theo chân, đồng-tử năm ba,
Con long-câu, cái tỳ-bà ruổi mau.
Pha non trúc, trải ngàn dâu,
Chào én sớm, hỏi nhạn trưa,
Ba tuần trăng đã, thì vừa tới nơi.
Phun châu nhả ngọc đua tài,
Giải-nguyên thoắt đã tên bài bảng ngay.
Đưa tin về đến nhà hay,
Tức thì lại tỏ đường mây tếch chừng.
Bảng xuân nay đã dự mừng,
Muôn hồng nghìn tía tưng bừng đón ai
Qua dậm liễu, khỏi ngàn mai,
Ướm đào, hỏi mận tới vời thần-kinh.
Phồn-hoa thay, thú hữu tình,
Công-hầu xe ngựa, tường khanh lâu-đài.
Mây tuôn, sĩ-tử đòi nơi,
Mới hay thi mạng, học tài khéo xinh!
07. Phan-sinh thi hội hỏng, lập chí đi du học để chờ khoa sau
Lạ thay danh-giá như sinh,
Bảng người thì bốn, tên mình có ba.
Lòng trời còn dấm tài hoa,
Khôi nguyên dành để đến khoa sau này.
Bước ra thẹn mặt châu mày,
Công danh đôi chữ dễ khuây-khỏa lòng!
Đi không lại trở về không,
Thẹn công chúng bạn, sợ cùng mẹ cha.
Chẳng bằng ta lập chí ta,
Ba thu thấm-thoát có là bao lâu.
Làm chi thắc-mắc thêm sầu,
Chim còn đón gió, rồng hầu đợi mưa.
Biết đâu miệng thế khôn lừa,
Vén mây, nhẩy sóng bấy giờ sẽ hay.
Vả nghe Kim-cải độ này,
Trông lên đường cũ bụi bay lối về.
Mấy tài dẹp loạn phù nguy,
Tay mình thì chửa đến khi phất cờ.
Tống thần những mặt ngẩn ngơ,
Xôn-xao tơ trúc, thờ-ơ bác đồng.
Xanh-xanh chẳng giúp anh hùng,
Thì chi lũ kiến đàn ong tơi-bời.
Cho nên lẩn-thẩn quê người,
Tìm nhà thanh-vắng, tiện nơi tập-tành.
Một đèn, một sách, một mình,
Bướm ong khuất nẻo, én anh khuây đường.
08. Nỗi buồn của Phan-sinh trong khi du-học
Ngậm-ngùi trông cảnh gia-hương.,
Đã thiên gợi nhớ, lại chương ngậm sầu.
Hơi gió lọt, bóng trăng thâu,
Đòi khi giở chiếc trâm nhau ra nhìn.
Nước non cách mấy dặm nghìn,
Biết lòng còn nhớ hay quên hỡi lòng?
Chăn đơn, gối chiếc lạnh-lùng,
Tưởng nhân-duyên ấy như vòng tơ vương.
09. Trần Kiều-liên chạy loạn hai mẹ con lạc nhau
Hay đâu tạo-hóa khôn lường,
Trần-công thoắt đã suối vàng. xa chơi.
Xót nàng mẹ goá con côi,
Phụng thờ hương khói chưa rồi ba năm.
Bỗng đâu binh lửa ầm- ầm,
Gió bay nhà bạc, cát lầm cửa thưa,
Lánh nàn, từng bước ngẩn-ngơ,
Mẹ già đầu bạc, con thơ má đào.
Ngày hỏi khách, tối trông sao,
Dời chân bước thấp bước cao gập-ghềnh.
Thánh-tha bốn giọt lệ tình,
Biết đâu quen thuộc gởi mình được an.
Trải qua một quãng hàn-san,
Chênh-chênh nguyệt đã gác ngàn non mai.
Bỗng nghe trống giục, chiêng hồi,
Đêm khuya rừng rậm, rụng rời biết đâu ?
Pha-phôi dặm cúc, chòm lau,
Kẻ chân bãi nước, người đầu đỉnh non.
Con tìm mẹ, mẹ tìm con,
Cỏ cây man-mác, nước non lạ-lùng !
Xót nàng thơ-yếu trẻ-trung,
Trời xanh nợ phụ má hồng chẳng bênh.
Một mình trong quãng rừng xanh,
Châu-chan má phấn, tằm oanh khúc vàng.
10. Kiều-Liên gặp họ Trương đưa đến ở chùa lấy pháp-danh là Diệu-thường
Tình cờ gặp ả họ Trương,
Ở Kim-lăng đến, hỏi nường thấp cao:
"Con người yểu-điệu thanh tao,
"Dáng sùi-sụt tủi, chìu ngao-ngán sầu!
"Tên gì, quê, họ nơi đâu?
"Gặp nhau xin ngỏ cho nhau biết cùng."
Tưởng rằng cùng bạn má hồng,
Đoái thương nên mới gạn-gùng phân minh.
Gạt châu mới kể sự tình,
Nỗi quê cách trở, nỗi mình truân-chiên.
Chẳng cho biết họ tường tên,
Tưởng cơn-cớ ấy, tủi nền-nếp xưa.
Trương ràng: "Thân gái hạt mưa,
"Biết đem mình ấy bây giờ cậy đâu ?
"Gần đây có một cảnh mầu,
"Nữ-trinh, chùa ấy ở đầu Kim-lăng.
"Thênh-thênh cửa bụt đâu bằng,
"Xuất gia tín-nữ, tiểu-tăng cũng đầy.
"Chớ nề dưa muối, am mây,
Hãy nương náu, khỏi nạn này là hơn !"
Giắt tay nàng đến thiền-môn,
Bạch sư mới kể hàn-ôn gót đầu.
Khêu đèn hạnh, thắp hương mầu ,
Chắp tay lạy phật, khấu đầu qui sư.
Sư rằng: "Này đạo Chân-như,
Mênh-mông cửa bụt bi-từ hẹp ai .
"Đã rằng thụ giáo thiền-trai,
"Chớ nề dưa muối, chớ nài nem chanh.
"Tam-qui, ngũ-giới chứng minh,
"Xem câu nhân-quả, niệm kinh Di-đà,
"Sớm cúng quả, tối dâng hoa,
"Duyên xưa nỡ phụ, để già độ cho."
"Trên tứ bảo, dưới tam đồ."
"Lòng tin hai chữ nam-mô báo đền."
Diệu-thường mới đặt là tên,
Hay cho đưa xuống phòng thiền nghỉ-ngơi.
Nàng vâng thụ giáo như-lai,
Nhỏ to mới giã ơn người họ Trương.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét