Ðại Nam Quốc Sử diễn ca - Hồi 01

Nhà Hồng Bàng (2879 - 256 trước TL)

1. Mở đầu

2. Kinh Dương Vương

3. Lạc Long Quân và Âu Cơ

4. Hùng Vương và nước Văn Lang

5. Giao thiệp với Trung Hoa

6. Chuyện Phù Đổng Thiên Vương

7. Chuyện Sơn tinh và Thuỷ tinh

8. Chuyện Chử Đồng tử và Tiên dung

9. Hết đời Hồng Bàng

1. Mở đầu

Nghìn thu gặp hội thăng bình,

Sao Khuê sáng vẻ văn minh giữa trợi

Lan đài dừng bút thảnh thơi,

Vâng đem quốc ngữ diễn lời sử xạnh

Nam giao là cõi ly minh,

Thiên thư định phận rành rành từ xựa

Phế hưng đổi mấy cuộc cờ,

Thị phi chép để đến giờ làm gượng

2. Kinh Dương vương

Kể từ trời mở viêm bang,

Sơ đầu có họ Hồng bàng mới rạ

Cháu đời Viêm đế thứ ba,

Nối dòng Hoả đức gọi là Đế mịnh

Quan phong khi giá Nam hành,

Hay đâu Mai lĩnh duyên sinh Lam kiều,

Vụ tiên vừa thuở đào yêu,

Xe loan nối gót, tơ điều kết duyện

Dòng thần sánh vời người tiên,

Tinh anh nhóm lại, thánh hiền nối ra,

Phong làm quân trưởng nước ta,

Tên là Lộc tục, hiệu là Kinh dượng

Hoá cơ dựng mối luân thượng

Động đình sớm kết với nàng Thần lọng

Bến hoa ứng vẻ lưu hồng

Sinh con là hiệu Lạc long trị vị

3. Lạc long quân và Âu Cơ

Lạc long lại sánh Âu kỵ

Trăm trai điềm ứng hùng bi lạ dượng

Noãn bào dù chuyện hoang đường,

Ví xem huyền điểu sinh Thương khác gỉ

Đến điều tan hợp cũng kỳ,

Há vì thuỷ hoả sinh ly như lời,

Chia con sự cũng lạ đời,

Qui sơn, qui hải khác người biệt lỵ

Lạc long về chốn Nam thuỳ,

Âu cơ sang nẻo Ba vì Tản viện

Chủ trương chọn một con hiền,

Sửa sang việc nước nối lên ngôi rộng

4. Hùng Vương và nước Văn Lang

Hùng vương đô ở châu Phong,

Ấy nơi Bạch hạc hợp dòng Thao giạng

Đặt tên là nước Văn lang,

Chia mười lăm bộ, bản chương cũng liện

Phong châu, Phúc lộc, Chu diên,

Nhận trong địa chí về miền Sơn tây;

Định yên, Hà nội đổi thay,

Ấy châu Giao chỉ xưa nay còn truyện

Tân hưng là cõi Hưng, Tuyên,

Vũ ninh tỉnh Bắc, Dương tuyền tỉnh Đông;

Thái, Cao hai tỉnh hỗn đồng,

Ấy là Vũ định tiếp cùng biên manh;

Hoài hoan: Nghệ; Cửu chân: Thanh;

Việt thường là cõi Trị, Bình trung chậu

Lạng là Lục hải thượng du

Xa khơi Ninh hải thuộc vào Quảng yện

Bình văn, Cửu đức còn tên,

Mà trong cương giới sơn xuyên chưa tượng

Trước sau đều gọi Hùng vương,

Vua thường nối hiệu, quan thường nối tện

Lạc hầu là tướng điều nguyên,

Vũ là Lạc tướng giữ quyền quân cơ;

Đặt quan Bồ chinh hữu tư

Chức danh một bực, đẳng uy một loại

5. Giao thiệp với Trung Hoa

Vừa khi phong khí sơ khai,

Trinh nguyên xẩy đã gặp đời Đế Nghiệu

Bình dương nhật nguyệt rạng kiêu,

Tấm lòng quì, hoắc cũng đều hướng dượng

Thần quy đem tiến Đào đường,

Bắc Nam từ ấy giao bang là đậu

Man dân ở chốn thượng lưu,

Lấy nghề chài lưới làm điều trị sịnh

Thánh nhân soi xét vật tình,

Đem loài thuỷ quái vẽ mình thổ nhận

Từ sau tục mới văn thân,

Lợi dân đã dấy, hại dân cũng trự

Dõi truyền một mối xa thư,

Nước non đầm ấm, mây mưa thái bịnh

Vừa đời ngang với Chu Thành,

Bốn phương biển lặng, trời thanh một mậu

Thử thăm Trung quớc thể nào,

Lại đem bạch trĩ dâng vào Chu vượng

Ba trùng dịch lộ chưa tường,

Ban xe tí ngọ chỉ đường Nam quỵ

6. Chuyện Phù Đổng Thiên Vương

Sáu đời Hùng vận vừa suy,

Vũ ninh có giặc mới đi cầu tài,

Làng Phù đổng có một người,

Sinh ra chẳng nói,chẳng cười trơ trợ

Những ngờ oan trái bao giợ

Nào hay thần tướng đợi chờ phong vận

Nghe vua cầu tướng ra quân,

Thoắt ngồi, thoắt nói muôn phần khích ngạng

Lời thưa mẹ, dạ cần vượng

Lấy trung làm hiếu một đường phân mịnh

Sứ về tâu trước thiên đình,

Gươm vàng, ngựa sắt đề binh tiến vạo

Trận mây theo ngọn cờ đào,

Ra uy sấm sét, nửa chiều giặc tạn

Áo nhung cởi lại Linh san,

Thoắt đà thoát nợ trần hoàn lên tiện

Miếu đình còn dầu cố viên,

Chẳng hay chuyện cũ lưu truyền có khổng

7. Chuyện Sơn tinh và Thuỷ tinh

Lại nghe trong thủa Lạc Hùng

Mị châu có ả tư phong khác thường,

Gần xa nức tiếng cung trạng

Thừa long ai kẻ đông sàng sánh vải

Bỗng đàu vừa thấy hai người,

Một Sơn tinh với một loài Thuỷ tinh,

Cầu hôn đều gửi tấc thành,

Hùng vương mới phán sự tình một hại

Sính nghi ước kịp ngày mai,

Ai mau chân trước, định lời hứa ạnh

Trống lầu vừa mới tan canh,

Kiệu hoa đã thấy Sơn tinh chực ngoại

Ước sao lại cứ như lời,

Xe loan trăm cỗ đưa người nghi giạ

Cung đàn tiếng địch xa xa,

Vui về non Tản, oán ra bể Tận

Thuỷ tinh lỡ bưởc chậm chân,

Đùng đùng nổi giận, đem ân làm thụ

Mưa tuôn gió thổi mịt mù,

Ào ào rừng nọ, ù ù núi kia,

Sơn thần hoả phép cũng ghê,

Lưới giăng dòng Nhị, phen che ngàn Đoại

Núi cao sông cũng còn dài,

Năm năm báo oán, đời đời đánh ghẹn

8. Chuyện Chử Đồng tử và Tiên dung

Bổ di còn chuyện trích tiên,

Có người họ Chử ở miền Khoái chậu

Ra vào nương náu hà chậu

Phong trần đã trải mấy thâu cùng ngượi

Tiên dung gặp buổi đi chơi,

Giỏ đưa Đằng các, buồm xuôi Nhị hà,

Chử đồng ẩn chốn bình sa

Biết đâu gặp gỡ lại là túc duyện

Thừa lương nàng mới dừng thuyền,

Vây màn tắm mát kề liền bên sộng

Người thục nữ, kẻ tiên đồng,

Tình cờ ai biết vợ chồng duyên ựa

Giận con ra thói mây mưa,

Hùng vương truyền lịnh thuyền đưa bắt vệ

Non sông đã trót lời thề,

Hai người một phút hoá về Bồng châu,

Đông an, Dạ trạch đâu đâu,

Khói hương nghi ngút truyền sau muôn đợi

9. Hết đời Hồng Bàng

Bể dâu biến đổi cơ trời,

Mà so Hồng Lạc lâu dài ai hởn

Kể vua mười tám đời truyền,

Hai ngàn năm lẻ vững bền khôn lạy

Một dòng phụ đạo xưa nay,

Trước ngang Đường đế sau tầy Noãn vương