Hiển thị các bài đăng có nhãn Hoàng Cầm. Hiển thị tất cả bài đăng
Hiển thị các bài đăng có nhãn Hoàng Cầm. Hiển thị tất cả bài đăng

Thứ Ba, 26 tháng 5, 2015

Phiến Đá Anh Chờ - Hoàng Nguyên

Nỗi nhớ quê 
vằng vặc cả bầu trời 
chí hải hùng, sao lại cách đôi nơi 
tình diễm lệ, đời sao hai lối rẽ… 
Em có về 
nơi con sông quê 
một đêm trăng lẻ 
thả mộng rơi 
trên phiến đá anh chờ 
đêm trăng trong, anh vẫn dệt những vần thơ 
ru em ngủ 
trong mầu êm, yêu thương ấy... 
Sóng lòng sông, vẫn phẳng lặng như vậy 
có thấu lòng tôi, một chất ngất đang dâng đầy 
quê hương ơi, xa cách đã lâu ngày 
mong mỏi lắm, dấu chân so lối cũ 
Vắng bóng em, từ ngày xa biệt đó 
hoa còn vương, những lúc mình xa nhau 
để đời anh 
vẫn văng vẳng tiếng nguyện cầu: 
" Mong cho anh, 
đời bình yên muôn vạn nẻo..."

Thứ Bảy, 21 tháng 3, 2015

Bên kia sông Đuống - Hoàng Cầm - Tôn nữ Lệ Ba ngâm

Tương biệt hành - Hoàng Cầm


Cành lá buồn riêng em anh ngậm 
Lá bất ly thân em 
Lá bất ly tâm em 
Lá bất ly đời em 
đã trao anh cầm 
từ trinh trắng nào tròn trăng quanh năm 
Sao hôm nay ai xui bơ vơ em về xa mê câm 

– Kiếp hướng dương sầu xế hướng Tây 
Quẩn quanh hồn đọng cóng lòng tay 
Đường tim em vấp nhiều thiên thạch 
Heo hút dài theo ngọn gió may 

Muốn ôm anh ngủ nồng đêm cỏ 
Phải thức chờ nghe lạnh cánh bay 
Dẫu động bờ nam rung bến bắc 
Chẳng ơ hờ thấm nhịp mưa say 

– Phải chăng vì em quên 
không giam cầm con dế đầu si 
trong vỏ bao diêm kín lặng thành trì 
để nó trốn qua khe tường bão đổ 
sang mảnh vườn mai ly 
năn nỉ suốt đêm mưa dài 
quê tình sử thi 


Xuân hương thương xuân chồi yếm mỏng 
Phập phồng biển động sóng nao lòng 
Hai đường nhật nguyệt tròn nông nỗi 
Rưng rức vòm sao rẽ lối cong 

Xiết vai anh lơi hồng lả nhuỵ 
Mê tê bùa ngải gái phai chồng 
Vòng tay anh thắt ngang lưng bão 
Bế gọn mình em khoanh số không 

- Phải chăng vì anh quên 
Không tìm tóc tơ 
buộc đuôi đỏ lựng con chuồn chuồn ngô 
để nó bay đi rập rềnh phận mỏng 
từ ngu ngơ xưa trưa hè hồn ve rát bỏng 
đến miền đơn côi xế chiều-liêu-trai 
nhoè cánh chênh vênh 


Vỗ vai mây phác tờ đơn chữ thảo mưa xiên 
Xin gió bốn phương phê chuẩn 

đôi mình ôm nhau lần cuối 
Lệnh tám cõi tốc xiêm y chới với 
Sững mình em vùn vụt hút lên xanh 

Gió nam quất gãy cầu nhịp nối 
Gió tây thổi nóng táp rừng tranh 
Gió bắc cau mày động biển 
Gió đông lờ ngơ thinh 
Đành khất mắt đen anh 

trầm lâng đăm chiêu 
nhiều chiều thiên kỉ nhớ 
Em hôn nồng dạ-lan-anh 
hôn mê nhoà nhạt các thiên đình

1987

Tiếng hát sông Lô - Hoàng Cầm

Sông Lô chảy xuống sông Hồng 
Sông Hồng trôi đến biển Đông xa vời 
Biển Đông cuộn sóng ngang trời 
Nhắc đi bốn bể những lời sông Lô 
Chị Hồng ơi 
Em là em bé sông Lô 
Em đi theo chị bến bờ là đâu 
Chiều nay thương mẹ em sầu 
Cho em kể lể vài câu tâm tình 
Từ trên nguồn thơ dại 
Em chải tóc rừng xanh 
Em quấn khăn lá biếc 
Áo em sớm thì xanh 
Chiều về đỏ như huyết 
Em muốn cảnh bình yên 
Em vun hoa tưới cỏ 
Em đẩy đưa con thuyền 
Em trồng ngô cấy lúa 
Em phụng dưỡng mẹ hiền 
Biết bao nhiêu nỗi ưu phiền 
Làm đau lòng mẹ em quên sao đành 
Một chiều rừng núi đương xanh 
Hương ngát mùa thu êm ái 
Bỗng ào ào cơn gió hôi tanh 
Một lũ tham tàn tiến lại 
Em rùng mình, lòng em tê tái 
Sắc trời mây cũng ủ dột tiêu điều 
Nói ra đau đớn bao nhiêu 
Một tay ác quỷ trăm chiều xót xa 
Nó tiến lên đốt phá cửa nhà 
Trong lửa cháy máu mẹ hiền tím ngắt 
Lúa đương tơ mầm non xanh tan nát 
Ôi tơ vàng cỏ biếc héo đau thương 
Mẹ gầy mẹ khóc đêm trường 
Riêng em thổn thức trên nguồn đìu hiu 
Nhưng chị ơi ! 
Có những chàng trai trẻ 
Những người con mến yêu 
Cùng một lòng thương mẹ 
Đã vùng lên như bão táp một chiều 
Sấm sét hai bờ sông 
Chị Hồng nghe thấy không ? 
Máu thù loang cát trắng 
Máu thù hoen nước trong 
Áo em ai nhuộm nên hồng 
Em xin gửi chị một dòng máu tươi 
Bồng bềnh kia những xác người 
Sông Lô gửi chị 
Chị cười đón lấy lòng em 
Lòng em khao khát rửa thù chung 
Khối sắt đào sâu mộ thủy cung 
Khối sắt tỏa đồng trong chớp mắt 
Chìm rơi lấp lánh nắng Đoan Hùng 
Bãi cát Bình Ca dưới ánh trăng 
Ai mò súng đạn bảo nhau rằng 
Chúng ta vớt cả hồn quân giặc 
Lướt thướt đêm mờ tóc giá băng 
Em đã no say những xác thù 
Chiến công phơi áo đỏ nghìn thu 
Em về với chị vui ca hát 
Mẹ cũng tươi cười cất tiếng ru 
à... ơi... ! Em là em bé sông Lô 
Sóng xanh đuổi xác quân thù về đâu 
Chị ơi qua mấy chân cầu 
Máu loang bọt sóng đục ngầu biển Đông 
Sông Lô chảy xuống sông Hồng 
Sông Hồng trôi đến biển Đông xa vời 
Biển Đông cuộn sóng ngang trời 
Nhắc đi bốn bể những lời sông Lô 
Em Lô Giang hãy đợi chờ 
Chiều nay có một chuyến đò về xuôi 
Chèo khua máu giặc đã phai 
Nhưng hồn giặc vẫn lạc loài những đâu 
Đám tang quân cướp u sầu 
Chị đưa ma tới chân cầu Long Biên 
Từ Đoan Hùng sâu thẳm 
Đến Bình Ca xanh xanh 
Tuyên Quang cờ lại thắm 
Ngã ba Gầm mông mênh 
Bao nhiêu thôn xóm quên tàn phá 
Gạch ngói bừng thơm khói thị thành 
Từ núi đồi cao thấp 
Đến bờ đê thẳng băng 
Dân ta còn tới tấp 
Đi về họp chợ bước tung tăng 
Quanh co đường cỏ bò đây đó 
Lũ trẻ nô đùa dưới ánh trăng 
Sông Lô mến thương ơi ! 
Em truyền đi tiếng hát 
Tiếng đò đưa xa xôi 
Em về đây bát ngát 
Những chiều hè gió mát 
Đò đưa bay về xuôi 
Hát(1): 
Tình tang... Sông Lô bốc khói lên trời 
Rừng xanh khanh khách trận cười dòn tan 
Cười rằng một lũ gian tham 
Vía bay mây tía hồn tan suối vàng 
Tình tang... ơi ới... tình tang 
Có nghe tiếng hát cô nàng se tơ 
Có ai nghe tiếng hát ngọn sông Lô 
Mà không nhớ thương người chiến sĩ 
Cầm súng đứng trơ trơ 
Giữa núi rừng hùng vĩ 
Ngày ấy sông Lô 
Reo hò gió mưa 
Bên bờ cỏ non 
Nắng chiều xuân như rung rinh đùa dỡn 
Như điệu hát dòn ở cạnh sườn non 
Có ai nghe tiếng hát ngọn sông Lô 
Mà không nhớ thương đàn trẻ nhỏ 
Ngồi soi bóng sông Lô 
Lừng tiếng sóng sóng đưa về xuôi 
Nhớ sông lại nhớ đến người 
Sông reo có nhớ tiếng cười hay không 
Sông Lô chảy xuống sông Hồng 
Sông Hồng trôi đến biển Đông xa vời 
Biển Đông cuộn sóng ngang trời 
Nhắc đi bốn bể những lời sông Lô.

(Việt Bắc, 12-1947)

Tiếng cười - Hoàng Cầm

Gửi anh bạn nhà văn trẻ sớm già 


Tình yêu là cái chi 
Mà lắm thày mổ sẻ 
Dao cắt đôi lòng người 
Ruột thày không sứt mẻ 

Thày nhìn người rất sáng 
Óc thày mù như đêm 
Làm xong việc phúc đức 
Thày mò sang với em 

Rúc đầu vào nách vợ 
Hút hít như chó con 
Sáng dậy, giọng vang ròn 
Quanh bốn tường rêu mốc 

Thày ban bố đạo đức 
Như bóng cậu về già 
Điệu chầu văn củi mục 
Tửng tưng thầy ê a 

Mắt thày nhắm nghiền lại 
Thày đọc kinh giáo điều 
Có đôi người mới yêu 
Chót hôn nhau thành tiếng 

Thày ngỡ bom rung chuyển 
Chạy rống kêu cả làng 
Dao ngọc với gươm vàng 
Chém nát nhừ trận gió 

Mội chuỗi cười đâu đó 
Lanh lảnh trên từng cao.

(1953)

Thể phách tinh anh - Hoàng Cầm

Em trao vẹn cả thân mình 
Là giầm ớt tía đỏ bình men quê 
Nhấm trăm chùm nữa chưa về 
Khóc chan lòng mẹ 
Ngất mê... lặng lờ 
Em trao vẹn cả trang thơ 
Thơ xô sóng đẩy xạt bờ xót thương 
Đến đâu là hết phố phường 
Em đi... đi mãi đoạn trường ấy sao ? 

Em trao mình thỏa khát khao 
Dấn thân lạc lối mưa rào hoàng hôn 
Chợt vui trẻ dại chợt buồn 
Long lanh mắt sáng ngậm tròn giọt đau 

Em đi lâu thế ? Về đâu ? 
Sao đi xa thế ? Bao lâu em về ? 
Mê rồi tỉnh, lại nằm mê 
Ngỡ em đi dạo đường quê mịt mùng 
Thiên Thai sông Đuống lạnh lùng 
Bóng em không lướt thuyền không hướng chèo 
Chùa Dâu Phật tích cheo leo 
Mắt em không chớp ai theo mình về ? 
Chiêu Hoàng giận núi hờn khe 
Trầu têm cánh phượng lỡ thề tử sinh 
Lí cây đa... lí huê tình 
Nguyệt cầm long phím 
..................dỗ dành ai ca ? 
Người ơi! Người ở... hay là...

Tháng giêng đi chậm - Hoàng Cầm

Em hẹn anh cuối tháng giêng 
Em về Kinh Bắc quê thiêng thơ mình 
Tháng giêng ơi vút vút nhanh 
Như mây từ biển liệng vành Thiên Thai 
Như dòng sông Đuống cuốn trôi 
Như Tiêu Tương liễu buông dài Bách môn 
Nhanh như tiếng gọi hú hồn 
Hỡi cô Huệ đỏ ngớ vờn ngôi vua 
Giáng Tiên mới chớm hội chùa 
Đã bay Từ Thức vào mơ động đào 

Tháng giêng bước chậm thế sao 
Nhẩn nha kiếm chỉ leo cao cột đình 
Nguyên tiêu tha thẩn trùng trình 
Ốc sên hiếng mắt ngó rình sớm mai 

Đợi qua nguyệt tận rét đài 
Tay em rét lộc tóc cài hoa anh 
Hẳn nghe chồi biếc rung cành 
Mùa Kinh Bắc tạc nguyên hình em thương.

Tôi người làng quan họ - Hoàng Cầm

Tôi người làng quan họ 
Quê mẹ bên này sông 
Cách quê cha một dòng nước trắng 

Cô gái làng Xim mười bảy tuổi 
Hát hay nổi tiếng khắp vùng 
Khi cất lời ca 
Những lứa hợp tình chuốt rơm bện ổ 
Những vợ trái duyên chồng 
khăng khăng giả của 

Lại có anh học trò 
Bổi hồi bồi hồi 
Xăm xăm một bước vượt sông 

Trầu cau chẳng kịp cốm hồng 
Xác pháo đã vùi ngõ mưa lầy lội 

Bà mối nhai trầu bỏm bẻm 
Chưa vợi chùm cau thường têm trầu cánh phượng 
Đã nghe tin cô ả chê chồng 
Ứ hự... từ đâu? 
Chồng nói chồng yêu, chẳng hội chẳng hè 
Vợ cúi mặt vò nhàu ngực yếm 
Dựa cột nhà nhịn thở lắng nghe. 

Gió đưa tiếng chị tiếng em 
Đến phá cửa buồng cài then khóa giọng. 

Đã lạy đã van đã giàn nước mắt 
Tiếng hát vẫn không ra thóat cửa buồng tằm 
Ngảnh mặt không ăn nằm 
Vợ chờ tua rua chỉ lối 
Bỏ đi theo người trai 
Chở thuyền hát lặn những đêm giăng. 

Mười năm sau ngày cưới 
Chồng nhớ hội yếm đào 
Mê tìm theo đám hội 
Van mình ơi, thương tôi mình về 
Tay vân vê sợi tóc bạc đầu tiên 
Lẫn dưới vành khăn tròn trặn 
Hai người chợt tiếc mùa xuân 
Vội chắp lại đêm xuân thứ nhất 

Nhờ đó tôi ra đời 
Mẹ quấn quanh tã mỏng 
Giọng hát bắt đầu rơi rụng 
Theo từng giọt sữa vắt nuôi con. 

Tôi lớn lên 
Mang giọng mẹ tròn 
Trong đôi mắt sáng...

Ngã ba sông - Hoàng Cầm

Mắt em đi suốt vòng thân phận 
Chỉ được quay về lúc lệ rơi 
Hồn em thả hết nguồn thi tứ 
Chỉ được bừng lên lúc miệng cười 

Thì .... Ngã ba sông .... ba hướng thuyền 
Hướng nào khôn, dại, hướng nào điên? 
Liệu còn một hướng ta bơi đứng 
Vớt cánh mai vàng xập sóng đen 

Vừa khi vuốt tóc nhìn chênh bến 
CHợt thấy dài xanh ngất nước mây 
Hoa khô xây bậc cho thềm ngọc 
Một phím đàn đôi bốn cánh bay 

Ngự đỉnh dài ánh nguyệt xuyên xanh 
Đón chào nữ chúa khóc vô thanh 
Hỏi thăm ai nấc rung hoàn vũ ?? 
Ba ngã sông cùng đáp: chính anh

Tình cầm - Hoàng Cầm

Nếu anh còn trẻ như năm cũ 
Quyết đón em về sống với anh 
Rồi những chiều vàng phơ phất lại 
Anh đàn, em hát níu xuân xanh 

Nhưng thuyền em buộc bên sông hận 
Anh chẳng quay về với trúc tơ 
Ngày tháng Tỳ Bà vương ánh nguyệt 
Mộng héo bên song vẫn đợi chờ 

Có mây bàng bạc gây thương nhớ 
Có ánh trăng vàng soi giấc mơ 
Có anh ngồi lặng so phím cũ 
Mong chờ em hát khúc xuân xưa 

Nếu có ngày nào em quay gót 
Lui về thăm lại bến thu xa 
Thì đôi mái tóc không xanh nữa 
Mây bạc, trăng vàng vẫn thướt tha...

Mới - Hoàng Cầm

Đôi vợ chồng mới cưới đêm qua 
Sớm dậy giặc bổ vây 
Đạn réo đầu nhà 
Đôi lứa xuống hầm bí mật 
Tiếng cuốc bổ miệng hầm bần bật 
Như quỷ nhập tràng 
Nậy nắp áo quan 
Dựng người còn sống 
Một mũi kim luồn nhanh qua xương sống 
Yêu nhau phải chết cùng nhau 
Tay rờ chuôi lựu đạn 
Người vợ lắc đầu 
Yêu nhau phải sống 
Hầm bật nắp, vợ lao lên 
Một cơn gió lốc 
Lựu đạn nổ, giặc vài tên lăn lóc 
Còn, xô nhau theo mớ tóc đen 
Một tràng tiểu liên 
Im lặng 
Nép xó hầm người chồng nghe vẳng 
Lời đầu tiên rủ rỉ đêm qua 
Mấy năm sau 
Người chồng đi lấy vợ 
Yêu nhau thực thà 
Chợt một hôm nghe thoáng lời ca 
Ngày cũ 
Quay nhìn vợ trẻ hiền như cánh hoa 
Anh nói như người say 
"Một suối máu nở thành em hôm nay 
Yêu em sao cho vừa 
Với tình cao cả ngày xưa ?" 
Anh càng nói càng ngả đầu lơ mơ 
Trên vai mềm vợ mới 
Người sống nói nhiều 
Người chết không nói nữa 
Từ nơi vô cùng 
Chỉ gật đầu cười nụ 
Nghe tiếng đời thao thao lý sự 
Trên nắm xương gửi lại đã tan dần.

(1953)

Mùa xuân đến rồi đây - Hoàng Cầm

I. 

Mẹ chẵn năm mươi tuổi 
Gái đầu lòng hai mươi 
Là bấy nhiêu đêm dài 
Mỗi Tết một tảng đá 
Chồng lên hai cuộc đời 
Mẹ héo quắt xoan rụng 
Con gày queo cọc bờ 
Áo mẹ: manh tải rách 
Quần con: lá chuối khô 

Bảy mươi mùa xuân không xuân 
Bảy mươi năm cùng tháng tận 

Dòng sông Nhị ơi! Con cò lận đận 
Bãi ngô dài cát trắng 
Lòng sông cuốn nặng 
Phù sa 
Nước mắt mẹ con ta 
Chảy ra ngoài biển rộng 
Réo lên đầu sóng 
Đùn đùn mây đen 
Mưa lọt mái nhà rách thủng 
Mưa thốc xuống tầu chuối khô 
Ướt đẫm manh tải 
Mẹ con nằm trong đêm mưa 
Nằm trong nước mắt đỏ như máu 
Nằm trong nước sông đầy bùn nhơ 

Dòng sông Nhị ơi! Lúa mượt hai bờ 
Địa chủ đứng trên đê 
Mắt ngầu hổ dữ 
Nó giơ gậy chỉ ngang 
Thôn làng ruộng bãi 
Hình nó cắm trên đê 
Đen bóng quạ trăm nghìn năm nặng nề 
Miền quê 
Yêu dấu 

Nó đứng trên đê 
Gậy chắn ngang cổ họng 
Mẹ con còn biết nói gì 
Nước mắt lại rơi từng vũng 
Lầy lội cát khô 
Quần con ngày một xác xơ 
Áo mẹ ngày thêm vụn nát 
Đói bụng nuốt rau sam chát 
Cơm xin một bát 
Làm ba ngày ròng 
Thóc lúa ngoài đồng 
Ngựa trâu gà lợn 
Chui vào cổng lớn 
Chánh Ước, Hàn Mô 
Cái mõm khổng lồ 
Dần mòn 
Mất hút 

Dòng sông Nhị ơi! Cánh buồm cao vút 
Xông ra cửa bể Thái Bình 
Hãy gọi bốn phương ta nổi trận lôi đình 
Thảm này lật ngửa trời xanh 
Mà kêu mà thét mà giành đất quê 
Thảm này gió xoáy ngọn tre 
Mà đè nó xuống 
Mà băm cho vụn 
Mà đạp bay đi 
Cái bóng thằng chúa đất trên đê 

Dòng sông cát đỏ trở về 
Hát dưới chân lúa 
Nước mắt không trôi ra biển nữa 
Chỉ còn dòng sông chan chứa 
Ánh trời 
Của mẹ con tôi 

Hình rêu bóng nhớ - Hoàng Cầm

Gửi người vợ đã xa quê hương 

Cả Thái Bình Dương là giọt lệ 
Một người đi biệt một hành tinh 

Em mất quê rồi, anh mất em 
Vừa khi tóc trắng rụng bên thềm 
Hôm nao chợt thấy làn rêu lạ 
In đẫm hình em vách láng giềng 

Lưới nhện giăng tơ bờ kỷ niệm 
Tấm voan che nửa mặt phù du 
Chiều chiều anh đứng nhìn rêu đá 
Thương vóc em gầy xiêu dốc mưa 

Nhện bỗng đi đâu quá nửa ngày 
Gió cuồng si quét mạng tơ bay 
Hình em chuyển dáng rêu di động 
Em đã thành ra một gốc cây 

Anh cứ ôm cây đứng đợi chờ 
Gió hoà mưa thuận quấn rêu tơ 
Chờ em óng ả xôn xao hiện 
Gỡ mạng che thân lưới nhện hờ 

Bảy sắc mưa chìm đợi bão tan 
Bao giờ rêu xoá ngấn thời gian 
Gò cao má ửng đùa thiên mệnh 
Em có về không? – Hỡi tiếng vang!

Bao giờ nói hết chuyện diêu bông - Hoàng Cầm

Dẫu anh biết Diêu Bông không có thực 
Sao Diêu Bông cứ thức hồn em 
Cứ sao băng mãi hồn đêm 
Cứ trăng lên đậu cành mềm xuân quê 
Cứ lơi áo cởi trưa hè 
ngực trần vỗ yếm gọi về tuổi hoa 
Cứ hương thiên lý đường xa 
Cứ lưng chừng đợi ngọc ngà hồ ly 
Cứ môi hôn yên chi chụm cánh 
Dẫn anh về chuốt mảnh chiếu gon 
Hương nhu xoải tóc lưng tròn 
Cái đêm hôm ấy mắt mòn men tê 

Diêu Bông gọi mãi không về 
Cứ ngồi canh một giấc mê mặn nồng 
Lá – em tuyệt sắc thành không 
Toà sen toả rọi bênh bông kiếp ngườI 
Gọi đôi dế hát đôi hồi 
Nhớ con bướm trắng dập vùi mà thương 
Chuyện điI ư? - Vạn nẻo đường 
Cứ lang thang mãi biết phương nào về 
Ùn ùn phố phố xe xe 
Cứ trông lốc bụi cứ nghe thét gào 
Chợt nhìn hẻm hẹp xi xao 
Ai vui đã cất cánh vào hư vô 
Ai buồn mà hát líu lo 
Chớm say ai tỉnh đúng giờ hoá thân 

Diêu bông biệt chẳng cần em tiễn 
Cứ chập chờn ẩn hiện tháng năm 
Sao – em trằn trọc nỗi nằm nằm 
Một pho cẩm thạch ôm chằm trắng đêm 

Xuân Hương gọi tên em mờ tỏ 
Càng long đong phận nhỏ vành khuyên 
Tầm cao thánh giá thánh hiền 
Em doanh tay đứng lâu bền đợi anh 

Khổng phu tử muốn thành em bé 
Thả diều bay Kinh Lễ Kinh Thư 
Hoãn vần thơ nhé Nguyễn Du 
Nghe hồn trêu đá vọng phu ngút rừng 

Diêu Bông – ang ánh chừng mệt mỏi 
Hãy ngủ đằm bên gối An-na 
Đôstô đắm đuối lời ca 
Hồng nhung rung cánh phong ba dâng tình 
Trăng văn tốc độ siêu hình 
Đỉnh cao chịu gánh tội tình nhân gian 

Diêu bông dẫu muôn vàn chuyện kể 
Cũng không bằng con trẻ nghêu ngao 
Rằng… xưa… ai biết vì sao 
Lá gì lại gọi thế nào… 
Diêu Bông…!

Đêm liên hoan - Hoàng Cầm

Anh ơi! Đêm nay đầu người nhấp nhô như gợn sóng 
Đang trào lên sức sống muôn đời 
Niềm vui bát ngát trăng soi 
Mảnh trăng úa máu chân trời Việt Nam 
Đêm Liên Hoan! Trời ơi, đêm Liên Hoan! 
Đầu người nhấp nhô như sóng bể ngang tàng 
Ta muốn thét như vỡ toang lồng ngực 
Vì say sưa tình thân thiết Việt Chính Đoàn 
-- Anh từ phương nào lại ? 
-- Tôi từ đất dấy lên 
Anh có nghe ngọn thủy triều Đông Hải 
Đang hờn ghen cùng thúc máu triền miên 
Thúc máu không tên dội tràn bốn nẻo 
Cỏ không gầy, cây không già, hoa không héo 
Ngàn năm đất nước vững bền 
-- Anh từ phương nào lại ? 
-- Tôi từ đất dấy lên 
Chúng ta cùng một mẹ hiền 
Lúa thơm bầu sữa bông mềm áo tơ 
Chúng ta chung một mối thù 
Gươm tung uất hận đạn vù đắng cay 
-- Anh đi từ đâu đến đó ? 
-- Tôi đi giết giặc đây 
Đêm nay gặp bạn cùng nhau chén 
Máu giặc đang nồng ta phải say 
Đây ruộng đồng Trung Nam 
Kia núi rừng Việt Bắc 
Cỏ cây đang căm hờn như vùng lên đuổi giặc 
Tôi với anh gặp nhau trong ngày hội Liên Hoan 
Tay bắt tay, mừng trên giải đất Việt Nam 
-- Gia đình anh ở đâu ? 
-- Mẹ hiền tôi đã khuất 
Nhưng trước khi nhắm mắt 
Mẹ mừng cho đàn con 
Máu tôi mai sẽ chảy 
Trôi phăng hết kiếp ngựa trâu 
Xương tôi, tôi bắt nên cầu 
Cho đàn con bước lên lầu Tự Do! 
-- Anh giết bao nhiêu giặc mà mắt anh long lanh ? 
-- Mời anh lên rừng xanh 
Hỏi những cành lá biếc 
Rừng âm u đang tưng bừng mở tiệc 
Bằng thịt, xương và máu của quân thù 
-- Trong tiểu đội anh, những ai còn ai mất ? 
-- Không, không ai còn ai mất 
Ai cũng chết mà thôi! 
Kẻ trước người sau lao vào giặc 
Giữ vững ngàn thu một giống nòi 
Dù cho thịt nát xương phơi 
Cái còn vĩnh viễn là người Việt Nam! 
Đêm Liên Hoan, trời ôi, đêm Liên Hoan! 
Đầu người nhấp nhô như sóng vỗ ngang tàng 
Ta muốn thét cho vỡ toang lồng ngực 
Vì say sưa tình thắm thiết Việt Chính Đoàn 
Người bạn mến thương ơi! 
Nắm chặt lấy tay tôi 
-- Kìa, sao anh lại khóc ? 
-- Tôi quá mừng anh đó thôi! 
Lần thứ nhất trên đời 
Tôi quay cuồng nhảy múa 
Giặc kia ơi! Không bao giờ còn nữa 
Ta đếm từng ngày 
Ta trông từng phút, ta đợi từng giây 
Lửa hờn nghi ngút chờ người đêm nay 
Chờ người đến đây 
Ta băm, ta giết! 
Giặc kia phải chết 
Núi đồng phơi thây 
Anh đi hỏi núi 
Anh về hỏi cây 
Anh hỏi biển rộng 
Anh hỏi sông dài 
Anh hỏi ngô non 
Anh hỏi lúa bé 
Anh đi hỏi già, về nhà hỏi trẻ 
Rằng ta là Việt Chính Đoàn 
Đêm nay say tiệc liên hoan 
Ngày mai xé xác moi gan quân thù ! 
Tiệc liên hoan lại tưng bừng hiển hiện 
Giữa đoàn quân bách chiến 
Đổ về thủ đô như nước vỡ bờ! 
Từ mũi Cà Mau cho đến biên giới Lạng 
Từ nắng sớm Sơn La cho đến mưa chiều Vạn Tượng! 
Muôn đội đội hùng binh phất phới cờ bay 
Đoàn quân bách chiến đi suốt đêm ngày 
-- Mẹ ơi! Con đã về đây! 
Chị hiền từ tốn đưa tay đón mừng... 
...Anh ơi! Anh tỉnh lại 
Nước mắt tôi rưng rưng 
Hình như tôi đã mơ màng 
Phải rồi, anh Việt Chính Đoàn 
Đêm nay say tiệc Liên Hoan 
Ngày mai xé xác moi gan quân thù 
Bao giờ thu lại tới thu 
Liên Hoan bừng nở bốn mùa Non Sông!

(10/1947)

Tâm sự đêm giao thừa - Hoàng Cầm

Đêm nay hết một năm 
Đứng gác đến giao thừa 
Quê hương chừng rét lắm 
Lất phất mấy hàng mưa 
Tôi có người vợ nghèo 
Đời vất vả gieo neo 
Từ khi chồng ra lính 
Nhà gianh bóng hắt heo 
Lần hồi rau cháo dăm phiên chợ 
Tóc rối thân gầy quán vắng teo 
Đêm ba mươi gió thổi 
Tôi lại nhớ con tôi 
Vợ đói con cũng đói 
Khóc lả lặng từng hồi 
Mẹ thì nước mắt nhiều hơn sữa 
Ngực lép con nhay đã rã rời 
Một ngày bốn năm bữa 
Con khóc chừng đứt hơi 
Sục tìm vú mẹ không còn sữa 
Há miệng uống no dòng lệ rơi. 
Đêm nay xuân sắp tới 
Quê nhà ai héo hon 
Vợ tản cư đâu đó 
Mừng tuổi gì cho con 
Xuân về với núi sông 
Quê nhà ai ngóng trông 
Thương vợ con nghèo đói 
Mừng tuổi bằng chiến công 

Đồn giặc bên kia sông 
Đêm nay tôi phải diệt 
Nó chia vợ rẽ chồng 
Nó làm nên đói rét 
Sáng mai mùng một tết 
Lửa còn bốc đồn cao 
Tôi đạp đầu giặc Pháp 
Cắm cờ trên chiến hào 
Lửa bốc con tôi nhìn cũng rõ 
Cờ bay vợ cũng thấu tình thương 
Dân sự truyền đi tin thắng trận 
Một chiều nao nức chợ quê hương 
Vợ tôi ngồi trong quán 
Mưa lùa tóc rối tung 
Bỗng có người đến bảo 
- Chồng chị lập chiến công ! 
Mặt vợ nghèo lấp lánh 
Da xanh ửng sắc hồng 
Sẽ vuốt lại mái tóc 
Ôm chặt con trong lòng 
Ru rằng : xuân tỏa non sông 
Cha con vừa lập chiến công lẫy lừng 
Xa xôi cha gửi tin mừng 
Lộc khô cành héo xem chừng lại tươi 
Như một cơn mưa sớm 
Ươm mầm non sắp thui 
Sữa căng lên đầu vú 
Máu chảy mạnh trong người 
Vợ tôi cho con bú 
Con uống mạnh từng hơi 
Đứa bé no rồi ngủ 
Xuân ấm nồng trên môi 
Sương khuya đằm quán lạnh 
Nhớ người lập chiến công 
Vợ tôi đắp vạt áo 
Thân con đỡ lạnh lùng 
Đêm giao thừa đứng gác 
Rền rĩ tiếng côn trùng 
Tưởng chừng nghe vợ hát 
Lời ru êm như bông 
“À ơi... Cha con ăn tết lập công 
Cho sữa mẹ chảy một dòng nghìn thu 
Cha đem cái chết quân thù 
Làm nên sức sống bây giờ của con...”

(Tết 1948)

Thứ Năm, 12 tháng 3, 2015

Bên kia sông Đuống - Hoàng Cầm

Em ơi! Buồn làm chi 
Anh đưa em về sông Đuống 
Ngày xưa cát trắng phẳng lì 

Sông Đuống trôi đi 
Một dòng lấp lánh 
Nằm nghiêng nghiêng trong kháng chiến trường kỳ 
Xanh xanh bãi mía bờ dâu 
Ngô khoai xanh biếc 
Đứng bên này sông sao nhớ tiếc 
Sao xót xa như rụng bàn tay