1000 Bài thơ châm ngôn - Phần 6 (501-600)

1

Nhiều bố mẹ thoải mái

Mua cho con ô tô,

Nhưng họ không mua nổi

Sách và pi-a-no.

Vì sao? Vì bố mẹ,

Ít ra là nhiều người,

Dưới tầm những cái ấy.

Vì họ chưa hiểu đời.

2

Sớm muộn rồi sẽ hết

Hối hận cái đã làm.

Nhưng sẽ hối hận mãi

Những cái đã không làm.

3

Phải nhớ, khi gặp gỡ

Hay nói chuyện với ai,

Ta tôn trọng họ một,

Họ tôn trọng ta hai.

4

Anh cầu trời, khấn Phật,

Mà Phật vẫn làm thinh?

Đừng buồn, vì mọi cái

Có thời điểm của mình.

Cũng thế, luật nhân quả.

Nhiều đứa ác ngày nay

Vẫn chưa bị trừng trị.

Không sao, sẽ có ngày…

Như hạt giống dưới đất

Khao khát chờ mưa rơi,

Hạt giống ân oán ấy

Cũng chờ lúc, chờ thời.

5

Cuộc chiến gian khổ nhất,

Lại kéo dài suốt đời,

Mà ta thường thua cuộc,

Là chống lại thói lười.

Lý do lười không ít,

Nghe hợp lý, có điều

Lý do để làm việc

Thú thật là không nhiều.

Thành ra ai chiến thắng

Sẽ thành công hơn người.

Bí quyết thật đơn giản:

Xin bơn bớt thói lười.

6

Không phải tồi tệ lắm

Cái ta gọi tuổi già,

Nếu đem nó so sánh

Những gì đã trải qua.

Làm con nít rất khổ,

Bị răn đe suốt ngày.

Lớn lên, phải làm việc,

Lại chịu nhiều đắng cay.

Còn chết thì khỏi nói,

Vừa sợ lại vừa đau,

Nếu không, chắc các cụ

Đã tự tử từ lâu.

7

Bắt đầu một ngày mới

Nên bằng một nụ cười.

Vậy hãy cười, nhớ nhé.

Không muốn cũng phải cười.

Nó giúp dãn cơ mặt,

Tức dãn bớt buồn phiền.

Và điều quan trọng nhất

Cười không phải trả tiền.

8

Cần, và quan trọng nhất

Khi giao tiếp với người

Là lắng nghe những cái

Họ chưa nói thành lời.

Cũng quan trọng tương tự

Là khi ta lặng im

Để nói chuyện với họ

Bằng tiếng nói trái tim.

9

Đỉnh cao của hạnh phúc

Và tột bậc thông minh,

Là qua bao chìm nổi,

Ta trở lại chính mình.

10

Có cái buồn này nữa,

Đúng với khá nhiều người:

Thực ra nhà ta ở

Là nhà tù suốt đời.

11

Không phân tán tư tưởng,

Không sợ hãi cái gì,

Đã quyết là làm được.

Tin hay không thì tùy.

12

Người chia thành hai loại.

Một, làm việc suốt ngày.

Hai, lười biếng, để sống,

Luôn chạy chọt đi vay.

Vay tiền không phải dễ,

Nhục, và cũng rất phiền.

Vậy nên chọn làm việc,

Làm tốt để kiếm tiền.

13

Muốn làm được nhiều việc,

Phải bắt tay làm ngay,

Từng tí, từng tí một,

Làm đều đặn hàng ngày.

Sẽ có lúc nào đó,

Khi ngoảnh lại, ta nhìn,

Thấy công việc làm được

Nhiều đến mức khó tin.

Châm ngôn bạn đang đọc

Cũng được viết cách này,

Từng chữ, từng bài một,

Viết từng giờ, từng ngày.

Cũng thế, bạn lặng lẽ

Đọc từng chữ, từng câu,

Sẽ có lúc bạn thấy

Thực sự mình rất giàu.

14

Một xã hội đầy rẫy

Những vật chất tầm thường,

Chắc chắn xã hội ấy

Thiếu tình yêu, tình thương.

15

Thời gian là tiền bạc,

Cái ta có không nhiều.

Tiền của anh, vì vậy

Phải cẩn thận khi tiêu.

Không được để người khác,

Hãy ghi nhớ điều này,

Tiêu hộ anh tiền ấy,

Dù chỉ một vài giây.

16

Cả khi biết ai đó

Khen bạn không thật lòng,

Nhưng được khen xinh đẹp,

Bạn vẫn thấy hài lòng.

17

Hạnh phúc là những người

Không mong nhiều ở đời.

Để không phải thất vọng

Khi sa cơ, lỡ thời.

18

Tai họa với lớp trẻ,

Đặc biệt là sinh viên

Không phải khi tiền ít,

Mà là khi nhiều tiền.

19

Phát hiện ra Châu Mỹ

Tất nhiên là tuyệt vời.

Không phát hiện ra nó

Có thể cũng tuyệt vời.

20

Các mơ ước tuổi trẻ

Phần lớn là hão huyền,

Khi va chạm thực tế

Sẽ ngã thành màu đen.

Nhưng ai còn trẻ tuổi,

Không mơ ước, không đau,

Thì bản thân người ấy

Đã đen ngay từ đầu.

21

Người - chia thành hai loại,

Luôn vẫn thế xưa nay.

Loại cho và loại nhận,

Loại gian và loại ngay.

Một bên là lạm dụng.

Một bên là có lòng.

Người cho biết chừng mực,

Còn người nhận thì không.

22

Cả thiên tài cũng có

Những cái ngốc buồn cười.

Người cái gì cũng giỏi

Thì không phải là người.

23

Nuôi sống cả xã hội

Chính là người nông dân.

Thế mà người nuôi ấy

Đôi khi không có ăn.

Công nhân xây biệt thự,

Trọ mười người một phòng,

Và thường bị đá đít

Khi biệt thự xây xong.

Cũng thế, bầy con cháu

Của ông thợ đóng giày,

Không đủ ăn một nhẽ,

Còn chân trần cả ngày.

Cái sự trớ trêu ấy

Đã tồn tại bao đời,

Bất kể sự tiến bộ

Của văn mình loài người.

24

Cái đẹp của tuổi trẻ

Là cái đẹp tự nhiên.

Cái đẹp người trung niên

Là cái đẹp nghệ thuật.

25

Đối với người trẻ tuổi,

Thì mơ ước hão huyền

Cũng là một cái đẹp,

Mà cái đẹp đầu tiên.

26

Các ý tưởng mới mẻ

Khó chui được vào đầu,

Vì các ý tưởng cũ

Bám ở đó từ lâu.

Muốn sắm đồ đạc mới

Thì phải vứt khỏi nhà

Các bàn ghế cũ nát.

Từ đó mà suy ra.

27

Nhà nào chồng nghiện ngập

Hay cờ bạc, lô đề,

Nhất định sớm hoặc muộn

Phải bán nhà ra đê.

Tất nhiên trong nhà hắn

Vợ con chính là người

Phải khổ và nhục nhất,

Mà khổ nhục suốt đời.

Vậy là thằng chồng ấy,

Không đáng mặt làm chồng,

Đang hèn hạ làm hại

Vợ con mình, đúng không?

Nhân tiện, nhắc phụ nữ,

Tuyệt đối phải lánh xa

Những loại người như thế,

Loại mất dạy, phá nhà.

28

Con người, về bản chất

Là tham và thích lười.

Luôn tiềm ẩn đâu đó

Chất con và chất người.

Người tử tế ý thức

Cưỡng lại hai thói này.

Không dễ, nhưng cưỡng được,

Nếu quyết tâm hàng ngày.

29

Có một gia đình nọ,

Gien di truyền tâm thần,

Sinh được cậu quí tử,

Dị dạng và ngu đần.

Làng bên có cô gái,

Xinh đẹp và hồn nhiên.

Cô đã bị đem bán

Cho nhà ấy, lấy tiền.

Cả hai họ vui lắm,

Ăn uống những mấy ngày.

Mà chính quyền, nghe nói,

Cũng dính vào vụ này.

Cuộc đời trôi lặng lẽ,

Lặng lẽ cô gái buồn

Với ông chồng quặt quẹo,

Nửa ngây và nửa khôn.

Chuyện ấy chẳng gì lạ.

Vẫn thế bao đời nay.

Vâng, đúng vậy, nhưng nếu

Chính ta gặp chuyện này,

Chắc ta không nói thế,

Dưng dưng và phớt đời.

Thế đấy, các bạn ạ.

Thế đấy một kiếp người.

30

Nhà nào chồng sợ vợ,

Là các bác yên tâm,

Nhà ấy sống hòa thuận.

Tuyệt đối không thể nhầm.

Kể hơi tội chút ít

Cho ông chồng, tuy nhiên,

Kính vợ, họ đắc thọ,

Thảnh thơi lên cõi thiền.

31

Cách đánh giá người khác

Của những người thông minh:

Tìm cái tốt người khác

Và cái xấu của mình.

32

Tôi lặng lẽ quan sát

Và nhận thấy một điều:

Người không có cái xấu,

Cái tốt thường không nhiều.

33

Khi biết được thói xấu

Và cái yếu của mình,

Bạn đã đi một nửa

Con đường tới thông minh.

34

Người ta mất phương hướng

Khi gặp đường quanh co,

Chứ đường thẳng và lớn,

Chẳng ai lạc bao giờ.

35

Người tài không biết hết

Các tài năng của mình,

Thì trong mắt người khác

Chẳng tài và thông minh 

36

Có một điều chắc chắn

Ta biết chắc, đó là,

Không có gì chắc chắn

Trong thời đại chúng ta.

37

Thêm một chân lý nữa:

Không có gì trần truồng

Làm ta thấy bất tiện

Như chân lý trần truồng.

38

Thuốc đắng luôn dã tật,

Sự thật luôn mất lòng.

Nhưng bù lại, sự thật

Luôn giúp ta thành công.

39

Sự thật đúng và đẹp,

Nhưng than ôi, ở đời

Giả dối cũng rất đẹp,

Lại được lòng mọi người.

Dù thực sự không muốn,

Gặp giả dối hàng ngày,

Ta buộc phải nói dối,

Nếu muốn làm người ngay.

40

Ai cũng đeo mặt nạ

Trong cuộc sống hàng ngày.

Từ lâu tôi biết thế

Và muốn cưỡng điều này.

Tôi cố sống trung thực,

Không nói dối, nhưng rồi

Vẫn phải đeo mặt nạ,

Chỉ mỏng hơn mà thôi.

41

Chỉ đánh giá ai đấy

Qua việc làm hàng ngày,

Chứ không phải lời nói,

Nhất là lời nói hay.

42

Một người mà nghi kỵ,

Không tin cả chính mình,

Thì chắc chắn người đó

Không tin người xung quanh.

43

Chỉ một cách duy nhất

Làm người khác đáng tin

Là ta phải tin họ,

Cả qua cách ta nhìn.

44

Người dễ tin, chắc chắn

Cũng rất dễ bị lừa.

Tính chi ly hơn thiệt,

Tin vẫn hơn, còn thừa.

45

Đừng bao giờ tức giận.

Đừng bao giờ dọa người.

Nên mở đầu, kết thúc

Câu chuyện bằng nụ cười.

46

Tôi thấy một sự lạ,

Là giao tiếp ngoài đời,

Chúng ta thường nhỏ nhẹ,

Nhã nhặn với mọi người.

Nhưng cái nhã nhặn ấy,

Vừa bước chân vào nhà,

Ta chợt quên, nói chuyện

Với người thân của ta.

Ta bực mình vô cớ,

Nhăn mặt, nói trống không

Với người ta yêu nhất.

Thường vẫn thế, lạ không?

Tương tự, các bạn trẻ

Tặng nhau rất nhiều quà,

Mà không nghĩ tới việc

Tặng quà cho người nhà.

Sao thế nhỉ? Không lẽ

Họ nghĩ: Đã người thân

Thì không phải nhỏ nhẹ,

Quà cáp càng không cần?

Nhân tiện, tôi có dịch

Một bài thơ gần đây,

Mời các bạn thử đọc,

Cũng về đề tài này.

* Hãy nói lời nhỏ nhẹ.

Tình yêu hơn roi đòn.

Đừng để lời nói nặng

Làm hỏng việc dạy con.

Hãy nhẹ nhàng với trẻ.

Trẻ sẽ yêu ta hơn.

Những lời nói âu yếm

Xóa hết nỗi giận hờn.

Với những người có tuổi,

Hãy nói lời nhẹ, êm.

Trái tim họ đã nặng,

Đừng làm nó nặng thêm.

Hãy nói lời nhỏ nhẹ

Với cả người lỗi lầm.

Bằng lòng tốt của bạn,

Hãy thu phục nhân tâm.

Những lời nói nhỏ nhẹ,

Dịu dàng, đầy thương yêu.

Việc bé mà lợi lớn,

Lớn hơn ta tưởng nhiều.

47

Tôi quan sát và thấy

Phụ nữ thích “lộ hàng”,

Khoe những đường cong đẹp

Hay làn da mịn màng.

Khi con tôi còn nhỏ,

Học lớp bốn, lớp năm

Tôi đã thấy điều đó,

Và kết luận, không nhầm,

Rằng cái khuynh hướng ấy

Thuộc bản chất đàn bà.

Trời bắt họ làm thế

Để quyến rũ chúng ta.

Được, thì cho quyến rũ.

Tôi thay mặt đàn ông

Cho “lộ hàng” thoải mái,

Nhưng chỉ khi vắng chồng.

48

Người muốn làm việc lớn,

Không đi theo đường mòn,

Mà tự mình vạch lối

Để tạo thành đường mòn.

49

Bạn có thể phản đối,

Khi tôi nói thế này,

Rằng kẻ thù lớn nhất

Của lớp trẻ ngày nay

Chính là chiếc điện thoại,

Và quá nhiều bạn bè,

Cộng thêm thằng Facebook.

Thằng này cũng rất ghê.

Ba kẻ thù tôi nói

Chiếm rất nhiều thời gian.

Mà thời gian là cái

Người trẻ tuổi rất cần.

Rồi bạn sẽ tự biết

Tôi nói đúng hay sai.

Nghe tôi thì được sướng.

Không, còn khổ dài dài.

Vậy nhớ nhé: Điện thoại,

Facebook và bạn bè 

Phải giảm xuống tối thiểu.

Người lớn khuyên, nên nghe.

50

Hứa vượt quá khả năng

Chính là người giả dối.

Hứa hay mà không làm

Là một dạng tội lỗi.

PS

Cá nhân tôi, nói thật,

Đã hứa là làm liền,

Nhất là với trẻ nhỏ,

Hoặc liên quan đến tiền.

Tôi không nghĩ mình tốt.

ó là chuyện bình thường.

Lời hứa là danh dự,

Quyết không thể xem thường.

Với tôi, ai thất hứa,

Dù duy nhất một lần,

Là tôi ghi sổ đỏ,

Và không muốn lại gần.

51

Ta làm việc từ thiện

Để giúp đỡ chúng sinh.

Trong chừng mực nào đó,

Là giúp đỡ chính mình.

52

Nói thì nghe to tát,

Nhưng thực sự con người

Chỉ có thể cao đẹp

Khi mong muốn giúp đời.

Sống cho mình, giỏi lắm,

Chỉ mình anh yêu anh.

Sống vì đời, người khác

Sẽ nhớ và yêu anh.

53

Xưa nay người ta nói:

Bạn còn quí hơn vàng.

Tôi chỉ muốn nhắc nhở:

Đừng kết bạn vội vàng.

Tai họa của người trẻ

Là hiểu nhầm, hiểu sai

Thế nào là tình bạn,

Và nên bạn với ai.

Tính tôi thích nói thật,

Vậy xin nói thế này:

Trong số rất nhiều bạn

Mà anh có hôm nay

Thực chất không phải bạn,

Mà cùng hội a dua,

Vay tiền, nhờ giúp đỡ,

Giết thời gian, vui đùa.

Rồi xem, nói dại miệng,

Khi gặp việc chẳng lành,

Liệu có bao nhiêu bạn

Chìa bàn tay giúp anh?

Các thói hư tật xấu

Do học bạn mà ra,

Chứ dứt khoát không phải

Bố mẹ hay người nhà.

Tóm lại, nên ít bạn.

Vài ba người, nếu cần.

Những ai chưa thử thách,

Tuyệt đối không chơi thân.

54

Xin cược một ăn mười:

Tôi dám chắc nhiều người

Không thích, hoặc rất chán

Phải dự sinh nhật bạn.

Mà nào có ít gì.

Vậy đi hay không đi?

Một tháng dăm sinh nhật,

Hoặc ba là ít nhất.

Rồi còn tiền mua hoa,

Không lẽ không có quà?

Chưa nói chuyện ngày lễ

Mà vô duyên, rất tẻ.

Chưa nói chuyện thời gian.

Cái ấy mới đáng bàn.

Không đi thì lại sĩ.

Tôi nói đúng không nhỉ?

Tất cả cái chán này

Anh phải chịu xưa nay,

Anh gây cho mình đấy.

Không phải tôi, chắc vậy.

PS

Xin hãy cho tôi biết:

Theo anh “bạn” là ai?

Chưa biết rõ điều ấy,

Thì tốt nhất là bye!

55

Khoảng mấy năm về trước,

Ở tuổi gần sáu mươi,

Khi phải nằm bệnh viện,

Tôi gọi cho một người:

“Tớ mới mổ, đau lắm,

Cậu vào thăm tớ đi.”

Người ấy đáp: “Thế hả?”

Rồi im, không nói gì.

Rồi không hề thấy đến.

Rồi sau gặp, thanh minh:

“Lúc ấy tớ đang bận,

Có khách đến nhà mình…”

Có khách thì phải tiếp.

Tiếp những hai mươi ngày.

Sau đó tôi ra viện,

Không thể quên điều này.

Đó là một người “bạn”

Hai mươi năm thơ văn,

Hai mươi năm bia bọt,

Bù khú rất nhiều lần.

Thế mà không một phút,

Ngồi bên, an ủi nhau,

Nhất là khi mới mổ,

Đái không được, rất đau…

Thế đấy, các bạn trẻ.

Lúc ấy tôi sáu mươi,

Tưởng không gì không biết,

Tưởng hiểu đời, hiểu người.

Tất nhiên, sau vụ ấy,

Tuyệt đối tôi lánh xa,

Không bắt tay, nói chuyện,

Thấy mặt là đi ra.

Lần nữa, xin nhắc lại:

Bạn xôi thịt rất nhiều.

Nhưng bạn đúng nghĩa bạn

Thì chẳng có bao nhiêu.

56

Con người có xu hướng

Tin bất kỳ cái gì,

Tin một cách nghiêm túc,

Miễn là nó li kỳ.

Tôi nghiệm thấy như vậy

Mới thời gian gần đây,

Và thú thật, không thể

Không ngạc nhiên điều này.

57

Chỉ mang tính tương đối

Cái gọi là giàu nghèo.

Các đại gia, ta biết,

Là con nợ, nợ nhiều.

Trong khi tôi, hưu trí,

Lương đúng bốn triệu đồng,

Mà sống ngon, thoải mái.

Nợ thì tuyệt đối không.

Nhiều bạn trẻ, thật lạ,

Đặc biệt là sinh viên,

Cứ suốt ngày nhăn nhó

Chỉ vì nỗi thiếu tiền.

Rồi đâu sẽ vào đấy.

Sớm muộn bạn cũng giàu,

Vì bạn đang trẻ, khỏe

Và có một cái đầu.

Ai muốn đổi không nhỉ?

Đổi tuổi trẻ lấy nhà,

Kèm theo trăm đầu sách

Và chiếc xe KIA.

Chắc chắn không, nếu có

Thì xin báo cho hay.

Còn giờ thì mời đọc

Một bài thơ thế này.

* Xưa, một ông già nọ

Chợt thấy có chàng trai

Ngồi một mình, buồn bã,

Chốc chốc cứ thở dài.

“Sao cháu buồn như vậy,

Trục trặc chuyện tình yêu?”

“Không, cháu đã rất cố

Mà suốt đời vẫn nghèo.”

“Hình như cháu nhầm đấy.

Cháu cũng là người giàu.”

“Ông đừng trêu cháu nữa.

Cháu có đồng nào đâu.”

“Thôi được, nếu cháu muốn,

Ta thỏa thuận thế này:

Cháu cho ta chặt đứt

Cứ mỗi một ngón tay

Ta sẽ đưa cho cháu

Đúng ba lạng vàng ròng.

Hoặc cả bàn tay cháu –

Ba mươi lạng, được không?”

Chàng trai nghe trố mắt:

“Chặt bàn tay? Không đâu!”

“Hay để ta móc mắt,

Một trăm lạng, thừa giàu?

Thế đấy, cháu không muốn.

Cháu là một chàng trai,

Mọi cái đang trước mặt,

Trông dễ coi, có tài.

Liệu cháu có đồng ý

Thành người già như ta

Để đổi lấy nghìn lạng?

Cháu không muốn thật à?

Giờ thì cháu đã biết

Cháu giàu có thế nào.

Chuyện tuổi trẻ túng thiếu

Là bình thường, không sao.”

Chàng trai nghe, chợt hiểu

Mình cũng là người giàu.

Giàu thời gian, tuổi trẻ,

Giàu cả cái trong đầu.

hàng cúi chào rất thấp,

Cảm ơn ông già này

Rồi đi, miệng huýt sáo,

Còn vung vẩy đôi tay.

PS

Thế đấy, các bạn ạ,

Cái khái niệm nghèo giàu

Chỉ mang tính so sánh,

Không quan trọng lắm đâu.

Nếu bạn sáng ngủ dậy,

Thấy khỏe mạnh bình thường,

Thức ăn đầy tủ lạnh,

Được ườn èo trên giường,

Thì bạn đã hạnh phúc

Hơn cả một tỉ người.

Không ít trong số họ

Phải qua đêm ngoài trời.

Đấy là chưa nói việc

Bạn không phải ngồi tù

Như trăm triệu người khác

Trong xà lim tù mù.

ạn không thể tưởng tượng

Bạn thuộc tám phần trăm

Người giàu nhất thế giới

Dù chỉ ăn rồi nằm.

Lý do thật đơn giản 

Nếu bạn đến ngân hàng

Mở tài khoản tiết kiệm,

Với số dư làng nhàng.

Lại nữa, bạn biết đọc,

Đọc bài này, rồi cười,

Nghĩa là bạn hạnh phúc

Hơn hai tỉ con người

Không biết đọc, biết viết

Trên hành tinh chúng ta.

Thế đấy, các bạn ạ.

Nó thế đấy, vậy là…

Vậy là bạn, thực chất

Là người giàu, mà rồi,

Vì khỏe mạnh và trẻ,

Bạn đang giàu hơn tôi.

58

Giàu, giàu tinh thần trước,

Rồi sau mới giàu tiền.

Được cả hai cái ấy,

Cái giàu mới lâu bền.

Thằng ngu có tiền tỉ

Mà thực ra không giàu.

Hắn chỉ lắm tiền bạc.

Giàu phải ở trong đầu.

60

Hãy học hỏi Quá khứ.

Hãy sống vì Hôm nay

Vì Tương lai, hy vọng.

Einstein nói điều này.

61

Có sự khác biệt lớn

Giữa các bậc thiên tài

Và những người ngu ngốc,

Chỉ rõ ai là ai.

Dẫu trong cách ứng xử

Có đôi nét ương đồng.

Thiên tài có giới hạn,

Còn thằng ngốc thì không.

62

Mọi người đều bình đẳng

Trong con mắt Chúa Trời.

Ít ra về một điểm:

Ta đều ngu và lười.

63

Ở nước ta không phải

Không có người khổng lồ.

Nhưng người lùn không muốn

Họ trở thành khổng lồ.

64

Sức hút của Trái Đất

Kéo anh xuống hố đen.

Mặt Trăng có sức hút,

Nhưng không kéo anh lên.

Bè bạn xô anh ngã

Vào tội ác, lỗi lầm.

Bố mẹ vực anh dậy,

Thoát khỏi chỗ tối tăm.

65

Einstein khiêm tốn,

Nói mình như mọi người.

Nếu khác, khác ở chỗ

Tò mò hơn mọi người.

66

Khoa học và công nghệ

Vượt xa mức ta cần,

Nếu so với giá trị

Xã hội và nhân văn.

67

Tôi có một hạnh phúc,

Hạnh phúc lớn nhất đời,

Là nghe nhạc của Bach,

Do Glenn Gould chơi.

Tôi chẳng làm gì khác

Ngoài viết thơ hàng ngày.

Và hàng ngày nghe nhạc,

Chỉ nhạc của ông này.

Với tôi, thơ và nhạc

Luôn đan quyện với nhau.

Một câu thơ tôi viết,

Một dòng nhạc trong đầu.

Cũng thế, khi chơi nhạc,

Tôi nghe rõ tiếng thơ,

hơ ngân vang, có nhịp,

Như tiếng nhạc mộng mơ.

Tôi nghĩ, nhờ âm nhạc

Mà thơ tôi có vần,

Biết lúc nhanh, lúc chậm,

Lúc trầm, bổng, vân vân.

Nhân tiện xin được nói,

Trong các điều diệu kỳ,

Âm nhạc kỳ diệu nhất.

Tin hay không thì tùy.

Nếu được phép khuyên bạn

Một điều duy nhất thôi:

Hãy yêu nhạc cổ điển!

Yêu suốt đời, như tôi.

68

Tất nhiên ai cũng có

Sở thích riêng của mình.

Của tôi: Sách, Âm Nhạc

Và Ngồi Im Một Mình.

69

Beethoven và Bach,

Mozart và Chopin

Là biểu tượng cái thiện

Và những điều tốt lành.

Ai yêu âm nhạc họ,

Đến mức lệ chảy nhòa,

Ít khả năng người ấy

Làm những điều xấu xa.

70

Với ta, cách tốt nhất

Để không nghĩ về tiền,

Là làm sao trong két

Đã có rất nhiều tiền.

71

Nghèo không phải tội lỗi,

Đừng mặc cảm cái nghèo.

Nhưng nếu có thể được

Thì hãy cố đừng nghèo.

72

Trót sinh trong nghèo đói,

Không phải lỗi của anh.

Nhưng chết trong nghèo đói,

Chính là lỗi của anh.

73

Khi kiếm được một triệu,

Chỉ tiêu chín trăm nghìn,

Bạn sẽ thấy hạnh phúc,

Yên tâm và tự tin.

Nhưng nếu có một tỉ,

Tiêu tỉ mốt, tỉ hai,

Bạn nhất định sẽ khổ.

Tuyệt đối đúng, không sai.

Hầu hết mọi tai họa

Có liên quan đến tiền,

Là do ta tiêu quá

Khả năng ta kiếm tiền.

74

Đây cũng là chân lý:

Cái sướng của có tiền

Chỉ có thể cảm nhận

Khi ta từng thiếu tiền.

75

Cái sai lầm lớn nhất

Lại chính là sai lầm

Rằng ta không làm việc

Để thỉnh thoảng sai lầm.

Đơn giản vì cuộc sống

Luôn có đúng, có sai.

Càng làm việc, chắc chắn

Sẽ nhiều đúng, ít sai.

76

Nếu muốn, anh cứ thử.

Có thể không thành công.

Nhưng nếu anh không thử,

Chắc chắn không thành công.

77

Quan sát kỹ, ta thấy

Một thực tế, đó là:

Người hèn nhát độc ác.

Người dũng cảm vị tha.

78

Phụ nữ, đâu cũng thế,

Có biệt tài thế này:

Chồng tìm gì không thấy

Là vợ tìm thấy ngay.

Ở nhà tôi cũng vậy.

Cả nhà bạn, đúng không?

Tôi ngạc nhiên, thầm nghĩ:

Hay họ giấu của chồng?

Phụ nữ luôn bí ẩn.

Bí ẩn cả việc này.

Không chỉ nước ta nhé.

Cũng không chỉ ngày nay.

Mấy chục năm chung sống,

Tôi chẳng hiểu vì sao.

Hỏi thì vợ không nói.

Ý kiến bạn thế nào?

79

Xưa, có anh chàng nọ,

Nghèo, thông minh, nhưng lười.

Sáng, ra sông câu cá.

Câu đủ ăn, nằm chơi.

Kiếm đủ ăn không khó,

Cậu sống, rất hài lòng.

Ngày câu một vài tiếng,

Ngồi ngắm cảnh trên sông.

Rồi gia đình bắt cậu

Đi học nghề kinh doanh,

Vừa tốn, vừa vất vả,

Ở Oxford, nước Anh.

Học xong, về nhà cũ,

Cậu mua một chiếc thuyền,

Thuê nhiều người đánh cá,

Kiếm được kha khá tiền.

Cậu dùng số tiền ấy

Lại mua thuyền, thuê người,

Việc làm ăn phát đạt.

Một tấm gương cho đời.

Sau nhiều năm vất vả,

Cuối cùng khi về già,

Cậu thành giàu, giàu lắm,

Nhiều tàu thuyền, nhiều nhà.

Cậu lại ra chỗ cũ,

Nơi ngày xưa vẫn ngồi,

Nhớ tháng năm nghèo khổ,

Hờ hững ngắm mây trôi.

Giật mình, cậu chợt nghĩ:

Mình lại về số không.

Sau nhiều năm vất vả,

Vẫn lại ngồi bên sông.

Nghĩa là đã vô ích

Nỗ lực bao lâu nay.

Trước nghèo ngắm mây nước,

Giờ giàu, ngắm nước mây.

Với rất nhiều người khác,

Cũng đúng câu chuyện này,

Thí dụ gầy, cố béo.

Béo, luyện tập cho gầy.

Cho nên tôi, dứt khoát

Là không chạy theo tiền.

Chỉ cần đủ ăn mặc

Và cuộc sống bình yên.

80

Edison, ta biết,

Nhà phát minh thiên tài,

Mà suýt bị đuổi học

Khi đang học lớp hai.

Thấy ông nghịch, học dốt,

Người ta bảo bố ông:

“Cho cháu đi chăn lợn,

Học làm gì, mất công.”

Mà Einstein, nghe nói

Học cũng chẳng giỏi gì,

Nhất là thời tiểu học,

Như thiểu năng, ù lỳ.

Beethoven, mười tuổi,

Bị bố đánh nhiều lần:

“Chơi đàn như bổ củi.

Mày là thằng ngu đần!”

Còn nhiều thí dụ lắm.

Để ý nhìn, thấy ngay:

Ai lúc nhỏ học dốt

Lại thường giỏi sau này.

Tuy nhiên, điều ấy đúng

Thường chỉ với con trai.

Hiếm người bé, học giỏi,

Sau trở thành thiên tài.

Bài thơ này tôi viết

Là để nhắc mọi người

Nếu thấy con học dốt,

Không đánh, mà phải cười.

Vợ chồng tôi ngày trước,

Con gái đi học về,

Thấy điểm kém, thích quá,

Nhìn nhau cười hề hề.

Sau này nó cũng giỏi,

Nhưng không thành thiên tài,

Chỉ tốt nghiệp đại học

Vì quá ít điểm hai.

Bản thân tôi, thú thật

Xưa, cũng dốt và lười.

Lớp sĩ số sáu mốt,

Tôi luôn đứng sáu mươi.

Thế đấy, các bác ạ.

Hãy ghi nhớ điều này.

Đừng mắng con, tội chúng

Đừng kèm cặp hàng ngày.

81

Edison, lần nọ,

Cho gọi vào phòng mình

Cô thư ký bẽn lẽn,

Tên Mary, rất xinh.

“Cô biết, tôi rất bận,

Nên không thể dài dòng.

Xin hỏi, cô có muốn

Làm vợ của tôi không?”

Cô Mary tội nghiệp,

Tội nghiệp cô Mary,

Nghe hỏi đường đột thế,

Quả không biết nói gì.

“Tôi cho cô năm phút

Vì không thể chờ lâu.

Xin hãy cho tôi biết.”

Cô Mary gật đầu.

Một nhà viết tiểu sử

Còn ghi rõ thế này:

Cô thư ký xinh đẹp

Đồng ý sau mười giây.

Nhân tiện hỏi các vị,

Các vị chờ bao lâu

Mới được các bà xã

Cho một cái gật đầu.

Còn tôi thì, tội nghiệp,

Thậm chí chưa tỏ tình,

Mụ Vợ đã đòi lấy,

Mà Mụ cũng rất xinh.

Tại cái tính hay nể,

Nên tôi đã gật đầu.

Thế là thành chồng vợ,

Có thua kém ai đâu.

Vậy, bài học quí giá

Rút ra từ chuyện này:

Đối tượng mà ngỏ ý

Là phải gật đầu ngay.

82

Milton, nhà thơ lớn

Ở nước Anh mù sương,

Khi lấy vợ, ông viết

Cuốn “Đánh mất thiên đường”.

Rồi sau, vợ ông chết,

Ông viết cuốn thứ hai,

Cuốn “Thiên đường lấy lại”,

Đều thuộc loại thiên tài.

Chủ nhật buồn, tôi kể

Chuyện này với mọi người.

Không có ý ám chỉ,

Xỏ xiên hay trêu cười.

Có bài học không nhỉ?

Tôi nghĩ không, thực tình

Nếu bác nào thấy có,

Thì rút ra cho mình.

83

Lại còn chuyện này nữa.

Chuyện ông Bernard Shaw.

Ông này có người bạn,

Gặp phải chuyện buồn lo.

Ông thất vọng đến mức

Quyết định sẽ quyên sinh.

Hoặc lao vào tàu hỏa,

Hoặc bắn vào đầu mình.

Chọn cách nào tốt nhất?

Ông suy nghĩ mấy ngày.

Cuối cùng ông lấy vợ.

Kết thúc câu chuyện này.

84

Heinrick Heine, người Đức,

Viết thơ tình rất hay.

Tôi dịch ông nhiều lắm,

Mọi người đọc, thấy ngay.

Ông có một ông bác

Chủ nhà băng, cực giàu.

Nhà ông luôn đói khổ,

Cũng không ít buồn đau.

“Thưa Ngài,” người ta hỏi.

“Sao bác, chủ nhà băng

Mà cháu nhà thơ nhỉ,

Ở đâu sự công bằng?”

“Vì mẹ tôi,” ông đáp,

“Yêu thiên nhiên, mộng mơ,

Lại suốt ngày đọc sách,

Nên sinh tôi nhà thơ.

Còn mẹ của bác ấy

Tỉnh táo, không mơ màng,

Không đọc sách, độc ác,

Nên con chủ ngân hàng.”

85

Tháp Eiffel, biểu tượng

Của Paris phù hoa.

Điều ấy ai cũng biết.

Điều không biết, đó là

Người ta xây tháp ấy,

Định sử dụng một lần

Rồi sau sẽ tháo dỡ,

Vì nó chẳng còn cần.

Nhưng dỡ nó mệt quá,

Mà con người lại lười,

Nên nó cứ đứng thế,

Tơ hơ giữa đất trời.

“Con quái vật bằng thép”.

“Làm xấu hẳn Paris’.

“Chiếc gai châm vào mắt”…

“Phá nó đi, phá đi!”

Cột tháp sắt tội nghiệp,

Thấy mình cũng khó coi,

Muốn nhanh chóng được dỡ,

Nhưng vì lười… Và rồi,

Nhìn mãi thành quen mắt.

Một nhà thơ rất nghèo

Nói: “Tôi thấy nó đẹp.

” Rồi mọi người khen theo.

Rồi dần dần “quái vật”,

“Chiếc gai” cần nhổ đi

Thành biểu tượng bất biến

Của thành phố Paris.

* Rút bài học không khó

Từ chuyện tháp Eiffel:

“Cái gì dù xấu mấy,

Nhìn mãi rồi cũng quen.

” Bài học này có thể

Áp dụng cả với người:

“Vợ xấu, đừng vội bỏ.”

“Chồng ngu, chưa vội cười.”

Ráng chịu thêm chút nữa,

Có thể xấu thành xinh.

Ai biết, sẽ có lúc

Ngu dốt là thông minh.

86

Cách phạt người phụ nữ

Có hiệu quả khác thường

Là nhốt vào phòng kín,

Không điện thoại, không gương.

87

Cái khó của nam giới

Khi yêu người đàn bà

Là phải thật kiên nhẫn

Để hiểu được cô ta.

Khó nữa, sau khi cưới,

Cái cần hiểu hiểu rồi,

Nên yêu tiếp rất khó.

Phải làm gì, than ôi?

88

Nhiều vị từng hăng hái

Tỏ tình yêu, và rồi

Nhận câu này quen thuộc:

“Ta làm bạn mà thôi.”

Moliere có nói

Về chính vấn đề này:

“Nghe thế, bạn đừng nản,

Vì phụ nữ xưa nay

Không đốt cháy giai đoạn,

Họ cứ muốn chắc ăn.

Tình bạn phải có trước.

Tình yêu sẽ đến dần.

” Vậy đấy, nên bình tĩnh.

Đừng vội vã buồn đau

Không loại trừ trường hợp

Nói thế là gật đầu.

89

Voltaire đã từng ví

Rất hay về đàn bà,

Khi nói họ cũng giống

Mấy ngài chính trị gia.

Khi họ nói rằng “Có’,

Là “Có thể”, nói vòng.

Còn họ nói “Có thể”

Thì chắc chắn là “Không”.

Nếu “Không”, họ quả quyết,

Thì lúc ấy chúng ta

Có thể biết chắc chắn

Họ không phải đàn bà.

90

Ông Warren Buffett,

Giàu thứ hai trên đời,

Chỉ thua ông Bill Gates,

Nhưng hà tiện hơn người.

Ông mời cơm ai đó,

Người ấy phải trả tiền,

Hàng triệu đô mỗi bữa.

Tiền mặt và trả liền.

Chưa hết, cúng từ thiện

Ba lăm tỉ đô la,

Nghĩa là ông chừa lại

Một phần trăm ở nhà.

Đúng, ông keo kiệt thật,

Còn lại có chút tiền

Mà không chịu cúng nốt.

Hay không lẽ ông điên?

91

Lần nọ, thi hào Goethe

Dạo chơi trong rừng thông.

Một thiếu phụ xinh đẹp

Lại gần, nói với ông:

“Thưa nhà thơ vĩ đại,

Tôi và ông lấy nhau,

Con chúng ta chắc chắn

Cái gì cũng hàng đầu.

Từ mẹ, nó xinh đẹp

Loại có một không hai.

Từ bố, nó chắc chắn

Sẽ là một thiên tài.”

“Rất cảm ơn,” ông đáp.

“Cái tôi sợ, đó là

Nó giống tôi vẻ đẹp

Và thông minh giống bà.”

* Qua chuyện này ta thấy

Rằng vấn đề di truyền

Con cái từ bố mẹ

Dễ nhầm và rất phiền

Không tin, xin để ý

Nhìn những người xung quanh.

Hoặc nhìn mình, ngắm vợ.

Có thể bạn giật mình.

92

Khi được hỏi bí quyết

Về hạnh phúc gia đình

Einstein đã đáp

Với nụ cười thông minh:

“Chúng tôi có nguyên tắc

Mọi việc lớn trong nhà

Đều do chồng đảm nhận.

Còn việc nhỏ - đàn bà.”

Sau một lúc im lặng,

Ông nói thêm thế này:

“Nhà tôi toàn việc bé,

Ba bốn chục năm nay.”

* Einstein nói chí phải.

Nhà tôi cũng phân công:

Vợ chỉ lo việc bé,

Việc lớn giành cho chồng.

Nhân đây xin thú thật,

Rằng gia đình chúng tôi,

Bình thường, không vĩ đại,

Nên toàn việc bé thôi.

93

Churchill rất khó chịu

Với Clement Atlee,

Vị thủ tướng trước đó,

Mà lý do là vì

Ông này tìm mọi cách

Quốc hữu hóa nhiều ngành,

Như đường sắt, mì, sữa,

Làm điêu đứng dân tình.

Một chiều nọ, hai vị

Đi dạo trong rừng thông.

Churchill buồn đi tiểu,

Bảo bạn tránh xa ông.

Xong việc, Atlee hỏi:

 “Đi tiểu thì có gì

Mà bắt tôi phải tránh?

Sao lại vậy, nói đi.”

“Là vì ông, tôi biết,

Cứ thấy cái gì to

Đều muốn quốc hữu hóa,

Làm sao tôi không lo?”

Đây là chuyện có thật,

Được truyền tụng lâu nay.

Mọi người đọc, tự rút

Bài học từ chuyện này.

94

Tình bạn như tiền bạc.

Kiếm được đã khó khăn.

Giữ để không bị mất

Còn khó gấp nhiều lần.

95

Kẻ thù, ta tha thứ

Dễ và nhanh hơn nhiều

Tha thứ cho người bạn

Ta từng tin và yêu.

96

Gặp nguy hiểm, bỏ chạy,

Nguy hiểm sẽ gấp đôi.

Gặp thằng ngu, bắt chuyện,

Sẽ là ngu gấp đôi.

97

Tình bạn như sức khỏe 

Chừng nào chưa ốm đau,

Ta không biết giá trị

Của tình bạn bền lâu.

98

Cũng có tính tương đối

Cái sướng khổ ở đời.

Muốn biết mình sướng, khổ,

Hãy so sánh với người.

99

Đúng, đời là bể khổ,

Lời của Phật Thích Ca.

Nửa đời đầu, bố mẹ

Luôn kiểm soát chúng ta.

Nửa đời sau, cũng thế,

Ta chẳng sống cho mình,

Mà phải hầu con cháu.

Hầu nghiêm túc, nhiệt tình.

100

Đổi hướng gió đang thổi

Là không thể, tất nhiên,

Nhưng lựa chiều gió thổi,

Ta có thể tiến lên.

Gió thổi theo nhiều hướng.

Ta phải chọn cho mình

Hướng đưa ta đến đích

Vừa nhẹ lại vừa nhanh.

Ta có thể tài giỏi

Và thông minh hơn người,

Nhưng không biết lựa thế,

Khó thành đạt trong đời.