Ðại Nam Quốc Sử diễn ca - Hồi 09

IX. Nhà Đinh và nhà Tiền Lê (967 - 1009)

1. Thập nhị sứ quân

2. Đinh Bộ Lĩnh hợp nhất quốc gia

3. Chính sách nhà Đinh

4. Nhà Đinh mất ngôi

5. Lê Hoàn phá quân Tống

6. Nhà Lê thất chính

1. Thập nhị sứ quân

Nghiệp Ngô rầy có ai thảy

Đua nhau lại, phó mặc tay quần hụng

Tiên du riêng một đề phong,

Nguyễn Công Thủ Tiệp cứ vùng Nguyệt Thiên

Đường lâm riêng một sơn xuyên,

Ngô Công Nhật Khánh cứ miền Tản Thạo

Tây phù liệt có Nguyễn Siêu,

Ngô Xương Xí giữ Bình kiều một phượng

Tế giang này có Lữ Đường,

Nguyễn Khoan hùng cứ Vĩnh tường phải chẳng

Phạm Phòng Át giữ châu Đằng,

Kiều Tam Chế giữ ngàn rừng châu Phọng

Đỗ Giang kìa Đỗ Cảnh Công;

Kiều công tên Thuận ở trong Hồi hồ .

Kiến ong Siêu loại tranh đua,

Lý Khuê một cõi trì khu dầu lọng

Kình nghê Bố hải vẫy vùng,

Trần công tên Lãm xưng hùng một nợi

Phân tranh hội ấy nực cười!

Mười hai quan sứ mỗi người mỗi phượng

2. Đinh Bộ Lĩnh hợp nhất quốc gia

Xây vần trong cuộc tang thương,

Trải bao phân loạn mới sang trị bịnh

Có ông Bộ Lĩnh họ Đinh,

Con quan thử sử ở thành Hoa lự

Khác thường từ thuở còn thơ,

Rủ đoàn mục thụ mở cờ bông lạu

Dập dìu kẻ trước người sau,

Trần ai đã thấy vương hầu uy dụng

Một mai về với Trần công,

Hiệu xưng Vạn thắng, anh hùng ai quạ

Bốn phương thu lại một nhà,

Mười hai sứ tướng đều là quét thạnh

3. Chính sách nhà Đinh

Trường yên đầu dựng đô thạnh

Cải nguyên là hiệu Thái bình từ đậy

Ngìn năm cơ tự mới xây,

Lên ngôi hoàng đế đặt bầy trăm quạn

Có đường bệ có y quan,

Đẳng uy có biệt, giai ban có thượng

Tống phong giao chỉ quận vương,

Cha con đều chịu sủng chương một ngạy

Hồng Bàng để mối đến nay,

Kể trong chính thống từ đây là đậu

Tiếc không học vấn công phu,

Chuyện xưa ít biết, lo sau vụng đượng

Già tăng cũng dự quan sang,

Bặc, Điền, Cơ, Tú đều phường vũ nhận

Nội đình năm vị nữ quân ,

Nặng tình kiêm ái , quên phần di mựu

Đã phong Đinh Liễn con đầu,

Hạng Lang là thứ nhẽ nào đổi thảy

Pháp hình cũng lạ xưa nay,

Hùm nuôi trong cũi, vạc bày ngoài sận

4. Nhà Đinh mất ngôi

Chơi bời gần lũ tiểu nhân,

Rượu hoa ngọt giọng, đền xuân mê lọng

Trùng môn thưa hở đề phòng,

Để cho Đỗ Thích gian hùng nỡ tạy

Nối sau Thiếu đế thơ ngây,

Lê Hoàn tiếp chính từ rầy dọc ngạng

Tiếm xưng là Phó quốc vương,

Ra vào cùng ả họ Dương chung tịnh

Bặc, Điền vì nước liều mình,

Trách sao Cự Lạng tán thành mưu gian

5. Lê Hoàn phá quân Tống

Chợt nghe binh báo Nam quan,

Cùng nhau phù lập Lê Hoàn làm vượng

Trước mành, vâng lệnh nàng Dương,

Trong cung đã thấy áo vàng đưa ra,

Trường yên đổi mặt sơn hà,

Đại Hành trí lược thực là cũng ghê!

Vạc Đinh đã trở sang Lê,

Nàng Dương chăn gối cũng về hậu cụng

Nguy nga ngói bạc, cột đồng,

Cung đài trang sức buông lòng xa hoang,

Tự mình đã trái luân thường,

Lấy chi rủ mối, dựng giường , về sạu

6. Nhà Lê thất chính

Đoàn con đích, thứ tranh nhau,

Để cho cốt nhục thành cừu bởi ải

Trung tông vừa mới nối đời,

Cấm đình thoắt đã có người sính hung,

Ngoạ triều thí nghịch hôn dung,

Trong mê tử sắc, ngoài nồng hình danh,

Đao sơn, kiếm thụ đầy thành,

Thuỷ lao bào lạc ngục hình gớm thạy

Bốn năm sầu oán đã đầy,

Vừa tuần Lê rụng đến ngày Lý sịnh