Thứ Tư, 11 tháng 3, 2015

Bài 1 - Lục bát biến thể ngắt câu (Lục bát đoạn cú) - Hàn Sĩ Nguyên

1-Tiết tấu nhanh chậm, hối thúc trong một câu thơ : 

-Một câu thơ nếu để trôi xuôi, sẽ có dạng như một dòng nước lững lờ, đều đều lặng lẽ. 

Thí dụ : 

Anh cho em một đoá hồng 
Khơi lên hy vọng trong lòng của em 

-Với thủ pháp ngắt mạch , ta có thể dễ dàng thay đổi nhịp điệu của dòng chảy ấy, khiến cho nhịp thơ nhanh hơn, cuồn cuộn hơn, hối thúc hơn 

Thí dụ : 

Nụ cười, ánh mắt, hoa hồng 
Cho em, cho cả tấc lòng yêu thương 

Thí dụ khác : 

Em là hạt cải gió đưa 
Anh quen em lúc trời mưa bất ngờ 

Viết lại bằng thủ pháp ngắt mạch : 

Sấm vang, chớp giật, gió đưa 
Mây mù xe mối, hạt mưa kết tình 

-Khi muốn có một tiết tấu chậm hơn, thậm chí ngập ngừng, e dè, thủ pháp ngắt mạch cũng thường được sử dụng, kèm theo những dấu 3 chấm 

Thí dụ : 

Anh bây giờ ... còn lại ... một mình thôi 

Tóm lại : 

Chính thủ pháp “Ngắt mạch” đã có hiệu ứng thúc đẩy tiết tấu nhanh chậm, mạnh mẽ, hối thúc, hoặc chậm rãi, ngập ngừng ... của một bài thơ vậy 

2-Lục bát biến thể ngắt câu : 

Hai câu lục bát được ngắt mạch ra thành những câu ngắn hơn, phân biệt hoàn toàn bằng cách xuống dòng. Các thí dụ : 

Biến thể [6/8] thành [3,3/8] hoặc [3,3/4,4] 

Trời trong xanh, nước trong xanh 
Êm êm tiếng hát, bập bềnh thuyền con 
Đàn tơ sáo trúc nỉ non 
Thuyền ai xa bến, cô thôn mong chờ 

Viết lại thành [3,3/8] : 

Trời trong xanh, 
Nước trong xanh 
Êm êm tiếng hát, bập bềnh thuyền con 
Đàn tơ sáo trúc nỉ non 
Thuyền ai xa bến, cô thôn mong chờ 

hoặc [3,3/4,4] 

Trời trong xanh, 
Nước trong xanh 
Êm êm tiếng hát, 
Bập bềnh thuyền con 
Đàn tơ sáo trúc nỉ non 
Thuyền ai xa bến, cô thôn mong chờ 

Biến thể [6/8] thành dạng [2,2,2/8], [2,2,2/4,4] hoặc [2,2,2/3,5], [6/2,2,2,2] v.v... 

Một mai phấn nhạt hương phai 
Bình rơi, trâm gãy, bèo trôi, hoa tàn 

Viết lại thành dạng [2,2 ....] 

Một mai 
....... phấn nhạt 
................hương phai 
Bình rơi 
....... trâm gãy 
...............bèo trôi 
.......................hoa tàn 

Tóm lại : 

Lục bát biến thể ngắt câu là một dạng lục bát mới xuất hiện khoảng 30 năm gần đây, và thường được coi như một trong các dạng Thơ tự do. Thể loại này khá hay, đặc biệt là diễn tả được tiết tấu nhanh chậm, hối thúc, hoặc ngập ngừng, chậm rãi của mạch thơ. 

Một hậu quả xấu : 

Khi ngắt mạch bừa bãi, tuỳ hứng, không vì một mục đích gì rõ rệt, hoặc vì không hiểu thủ thuật ngắt mạch, thì hậu quả là ta sẽ có được những bài... “Lục bát ... tốn giấy” (!) , cũng hay được gọi đùa là ... “Lục nồi... lung tung” (!) 

Thí dụ : 
Con mèo 
.............mà 
..................trèo cây cau 
Hỏi thăm 
..........chú 
.............chuột 
.................đi đâu vắng ... 
................................. nhà ! 
[... Thật là dị hợm phải không các bạn ? .....] 

Thêm một thí dụ về Lục bát biến thể ngắt câu (của tác giả Promise) : 

BẤT NGỜ 

Bất ngờ nắng 
Bất ngờ mưa 
Bất ngờ anh đến 
Lòng chưa hỏi lòng 

Bất ngờ gió 
Bất ngờ giông 
Bất ngờ em nhớ 
Anh không lại tìm 

Kẻ quay đi 
Người trách mình 
Bất ngờ gặp gỡ 
Vô tình chia xa. 

0 nhận xét:

Đăng nhận xét