Những dạng thơ Đường luật - Bồ Tùng Linh

1 - Họa Vận

Một người làm một bài xướng lên, một người nữa làm bài khác họa lại mà các vần trong bài họa phải theo y như các vần trong bài xướng, còn ý nghĩa hoặc phụ theo cho rộng,hoặc trái hẳn lại ( phản đề ) :

Hỏi Ả Bán Chiếu

Tam Vỹ Thanh - Hàn Sĩ Nguyên

TAM VỸ THANH là một thể thơ thất ngôn bát cú cổ (bảy chữ, tám câu), có một nét đặc trưng “quái chiêu” là ba âm cuối trong mỗi câu đều được LÁY ÂM.

10 bài thơ Lục ngôn thể hiện đại - Hàn Sĩ Nguyên

1 - MẮT ĐỎ 

-Lục ngôn thể- 

Trời trong xanh, nước trong xanh 

Một mái chèo khua, sóng bập bềnh 

Khách đã sang đò, người rời bến 

Sương pha ánh mắt, khói xây thành 

Tiếng hò man mác, triều man mác 

Ông lái rưng rưng, thuyền nhẹ tênh ... 

Ráng đỏ, chiều rơi, mắt đỏ 

Tròng trành quãng vắng nhớ mông mênh ... 

Hàn Sĩ Nguyên

Lục Ngôn thể - Hàn Sĩ Nguyên

I-BÀI TOÁN KẾT HỢP THƠ LỤC BÁT & THẤT NGÔN BÁT CÚ ĐƯỜNG LUẬT :

Thơ Lục Bát (LB) là một đỉnh cao trong thi ca Việt Nam, còn Thất ngôn Bát cú Đường luật (TNBCDL) cũng là một đỉnh cao trong thi ca Trung Quốc. Hai thể loại thơ này có nhiều điểm đặc sắc, hoàn toàn khác biệt với nhau

Phá thành sầu - Song Thất Lục Bát Liên Ngâm

Phá Thành Sầu 01 

Phá thành sầu nghiêng bầu ta rót 

Cạn đôi ly ruột xót xa thêm 

Men cay chưa thấm môi mềm 

Bão giông đã phủ bên thềm mắt xanh 

Ðò một chiếc mong manh trên sóng 

Bến bờ đâu mãi ngóng thêm đau 

Thôi đừng mơ tưởng bên nhau 

Thế nhân lắm kẻ bạc đầu hoài mơ 

Chiếc lá xanh bơ vơ uá đỏ 

Trách ai đây mưa gió đổi màu 

Chợ đời mặc kẻ bán nhau 

Ôm bình ta cạn thơ đau mấy dòng 

Lãng Tử - Chu Hà (ANQ) 

Một số bài Song thất lục bát trữ tình

1 - Chút tình vấn vương 

Áo trinh nguyên vờn bay trong gió 

Gót sen hồng lối nhỏ tung tăng 

Chùm hoa tím thoáng rưng rưng 

Bâng khuâng lãng tử ngập ngừng theo em 

Vạt nắng đổ bên thềm thưa nắng 

Giọt chiều rơi thấp thoáng đường chiều 

Mộng du theo gót bé yêu 

Lung linh mộng ảo chắt chiu tình hờ 

Nón nghiêng nghiêng bài thơ dang dở 

Tóc bay bay thương quá người ơi 

Long lanh ánh mắt môi cười 

Theo em, theo cả một đời phiêu du 

Hàn Sĩ Nguyên 

Bài 7 - Lục bát biến thể (Song thất lục bát) - Hàn Sĩ Nguyên

1-Tổng quát : 

Trong tất cả các dạng biến thể của thơ Lục bát, có thể nói rằng chính Song Thất Lục Bát (STLB/7768) là thể loại biến thể quan trọng nhất, đã tách rời khỏi thể loại gốc, hình thành một thể thơ riêng biệt, đậm đà bản sắc dân tộc, với các đặc trưng chủ yếu như hào hùng, bi thiết, trữ tình, lãng mạn, không thua kém gì thơ Lục bát, thậm chí tính hào hùng có thể nói là hơn hẳn thơ Lục bát nữa. 

Bài 6 - Lục bát đan xen và lục bát kết - Hàn Sĩ Nguyên

Trong một bài thơ bất kỳ thể loại nào, ngũ ngôn, thất ngôn, bát ngôn, hoặc thơ tự do , người viết khéo tay đều có thể chêm vào một hoặc hai cặp câu thơ Lục bát , đó là hình thức Lục bát đan xen, hoặc lục bát xen kẽ , tạo nên một hiệu ứng mênh mang buồn, do cái âm hưởng ca dao, dân ca mà thơ lục bát đem lại . 

Bài 5 - Lục bát trắc vận - Hàn Sĩ Nguyên

Từ lâu, thơ Lục bát hầu như tất cả đều là vần bằng. 

Tuy vậy, vẫn có thể tìm thấy những thí dụ về Lục bát trắc vận trong kho tàng ca dao Việt Nam, đặc biệt là ca dao phương Nam. Mới nghe qua thấy có vẻ kỳ quặc, nhưng quả thật là có thứ Lục bát vần Trắc thật : 

Bài 4 - Lục bát biến thể âm vận (Lục bát Bút Tre) - Hàn Sĩ Nguyên

1-Nhắc lại về luật Phù Trầm : 

+Trong câu 8, nếu chữ thứ 6 là Phù bình thanh (không dấu), thì chữ thứ 8 phải là Trầm bình thanh (dấu huyền) 

Bài 3 - Lục bát thêm vào - Hàn Sĩ Nguyên

Lục bát thêm vào (còn được gọi đùa vắn tắt là Lục bát More; chữ More nghĩa là thêm vào...) là một thể loại “thật tưởng như đùa, đùa y như thật”, xuất phát từ Lục bát chính thể, hình thành bằng cách “thêm vào” mỗi câu một, hai, ba chữ nữa. Thể loại này thường thấy trong ca dao hơn cả . 

Bài 2 - Lục bát biến thể (Tứ bằng lục trắc) - Hàn Sĩ Nguyên

1-Nhắc lại đôi điều về Lục bát chính thể : 

Trong phần mở đầu của Thơ Lục bát (ở phần I) ta đã biết là Lục bát chính thể luôn luôn tuân thủ luật “Tứ Trắc Lục Bằng” trong câu 8. (Câu 6 được tự do, linh động hơn, có thể không theo luật này) 

Bài 1 - Lục bát biến thể ngắt câu (Lục bát đoạn cú) - Hàn Sĩ Nguyên

1-Tiết tấu nhanh chậm, hối thúc trong một câu thơ : 

-Một câu thơ nếu để trôi xuôi, sẽ có dạng như một dòng nước lững lờ, đều đều lặng lẽ. 

Thí dụ : 

Anh cho em một đoá hồng 

Khơi lên hy vọng trong lòng của em 

Một số bài Lục bát tiêu biểu

1 - Chân quê - Nguyễn Bính 

Hôm qua em đi tỉnh về 

Đợi em ở mãi con đê đầu làng 

Khăn nhung quần lĩnh (1) rộn ràng 

Áo cài khuy bấm, em làm khổ tôi ! 

Những Vần này "Cưỡng" hay "Thông" - Hàn Sĩ Nguyên

1-Nhắc lại đôi điều về cách hoà vận 

Có 4 cách hoà vận : 

a-Chính vận :

Vần và Thông Vận - Nhất Lang

NHỮNG ĐIỀU CƠ BẢN 

1) TIẾNG BẰNG: 

Tiếng BẰNG là những tiếng KHÔNG DẤU, và những tiếng có DẤU HUYỀN, thí dụ như hai chữ "THƠ" và "TÌNH", cả hai chữ này đều là tiếng BẰNG !

Bài 3 - Thuật sử dụng Mỹ Từ Pháp trong thơ Lục Bát - Hàn Sĩ Nguyên

I-Thủ pháp Ngắt mạch

II-Thủ pháp Tiểu đối

III-Thủ pháp Đồng dạng

IV-Thủ pháp Đảo ngữ & Ẩn ngữ

V-Thủ pháp Điệp ngữ

Bài 2 - Những lỗi thường gặp trong thơ Lục Bát - Hàn Sĩ Nguyên

1-Lỗi vần trùng lặp

2-Lỗi lạc vận

3-Lỗi Lục bát trôi xuôi

Bài 1- Làm sao làm thơ Lục Bát - Hàn Sĩ Nguyên

1-Thơ Lục Bát là gì ?

Là một thể thơ thuần túy Việt Nam, gồm một câu 6 chữ, nối theo một câu 8 chữ, rồi lại một câu 6 chữ, một câu 8 chữ ... liên tiếp vô cùng vô tận

Liên Hoàn Thập Tam Khúc Lục Ngôn Thể Lưỡng Đầu Xà - Hoàng Vũ Luân & Hàn Sĩ Nguyên

TUÝ THI

-1-

Tuý thi nghiêng ngả cửa vô thường 

Một phút ham vui lỡ độ đường

Hạt cải gió đưa về viễn xứ

Cung đàn bão nổi lướt trùng dương