Đăng cao - Đỗ Phủ

登 高 

風 急 天 高 猿 嘯 哀 

渚 清 沙 白 鳥 飛 迴 

無 邊 落 木 蕭 蕭 下 

不 盡 長 江 滾 滾 來 

萬 里 悲 秋 常 作 客 

百 年 多 病 獨 登 臺 

艱 難 苦 恨 繁 霜 鬢 

潦 倒 新 停 濁 酒 杯

杜 甫

ĐĂNG CAO

Phong cấp, thiên cao, viên khiếu ai

Chử thanh, sa bạch, điểu phi hồi

Vô biên lạc mộc tiêu tiêu hạ

Bất tận trường giang cổn cổn lai

Vạn lý bi thu thường tác khách

Bách niên đa bệnh độc đăng đài

Gian nan khổ hận phồn sương mấn

Lạo đảo tân đình trọc tửu bôi

Đỗ Phủ

Chú thích :

Đăng cao: Đổ Phủ làm bài này trong mùa thu 767, khi ngụ tại Thành đô, Quì Châu

Dịch nghĩa : 

Bốn câu đầu tả cảnh, bốn câu sau tả tình. Hai câu đầu tả cảnh chung chung, hai câu tiếp thật tả cảm khái của thi nhân trước vũ trụ vô cùng; lá rụng liên miên, sông chảy bất tận; từ cao nhìn xuống, con người có cơ hội được cái nhìn tổng quát, toàn thể, do đó mà tâm hồn được nâng lên vượt bản thân. Bốn câu sau thật tả linh động cái tâm tình của một kẻ tha hương, cô đơn: bi thu thường tác khách; cô độc (độc đăng đài); Vạn lý, bách niên cho ta cái cảm giác sầu vô cùng, sầu vạn cổ, tương ứng với không gian ở bốn câu trên. Hai câu cuối nói rõ tâm tình của thi nhân, và là xúc cảm của nguyên bài thơ: cả một đời gian nan khổ cực, rốt cuộc đến cuối cuộc đời, rượu cũng không có hứng cạn một ly để mà "tiêu sầu vạn cổ", thấy thật là thương cảm bao nhiêu ... 

Gió gấp, trời cao, vượn kêu nghe ai oán 

Bãi xanh, cát trắng, chim bay lại 

Khắp nơi, lá rụng xuống lả tả 

Vô tận cùng, trường giang nước chảy cuồn cuộn về 

Vạn dặm (xa xôi), mùa thu sầu, thường làm khách tha hương 

Trăm năm (cuộc đời), bệnh tật nhiều, một mình lên đài 

Gian nan, khổ và hận, tóc mai bạc đầy 

Lao đao (khốn đốn), mới (tạm) ngừng uống rượu

Dịch thơ : Trần Trọng San

Tiếng vượn kêu thương gió lộng trời

Bãi xanh cát trắng cánh chim hồi

Áo ào lá rụng không ngừng trút

Cuộn cuộn sông dài cứ mãi trôi

Muôn dặm thương thu làm khách lạ

Trăm năm nhiều bệnh dạo đài chơi

Gian truân sầu hận sương đầy tóc

Say ngả nghiêng rồi rượu mới thôi

Dịch thơ : Trần Trọng Kim

Trời cao gió mạnh vượn kêu

Bãi quang cát trắng chim chiều bay quanh

Miên man lá rụng điêu linh

Nước sông cuồn cuộn mênh mông chảy dào

Khách xa thu tới thêm sầu

Tuổi già lắm bệnh lên cao một mình

Gian nan tóc bạc khôn đành

Nỗi mình vất vả hãy dình chén vui

Dịch thơ : Nam Trân

Gió gấp trời cao vượn nỉ non

Bến trong cát trắng lượn chim cồn

Rào rào lá trút rừng câu thẳm

Cuồn cuộn sông về sóng nước tuôn

Thu quạnh nghìn khơi lòng khách não

Đài cao trăm bệnh chiếc thân mòn

Gian nan khổ hận đầu thêm bạc

Quặt quẹo đành kiêng chén giải buồn

Dịch thơ : Vũ Văn Hiệu

Bến trong cát trắng chim buồn lượn

Tiếng vượn kêu thương gió ngất trời

Bạt ngàn cây gẫy tơi bời rụng

Cuồn cuộn sông dài nước mãi trôi

Vạn dặm thương thân làm khách lạ

Trăm năm lắm bệnh chiếc thân mòn

Gian nan khổ hận đầu thêm bạc

Gác cẳng ngồi buồn chén rượu không

Witter Bynner :

In a sharp gale from the wide sky apes are whimpering, 

Birds are flying homeward over the clear lake and white sand, 

Leaves are dropping down like the spray of a waterfall, 

While I watch the long river always rolling on. 

I have come three thousand miles awaỵ Sad now with autumn 

And with my hundred years of woe, I climb this height alonẹ 

Ill fortune has laid a bitter frost on my temples, 

Heart-ache and weariness are a thick dust in my winẹ