Anh chôn của và bạn

Anh chôn của và bạn - L'Enfouisseur et son compère

Un Pinsemaille avait tant amassé 

Qu'il ne savait où loger sa finance. 

L'avarice, compagne et soeur de l'ignorance, 

Le rendait fort embarrassé 

Dans le choix d'un dépositaire; 

Car il en voulait un, et voici sa raison: 

L'objet tente ; il faudra que ce monceau s'altère, 

Si je le laisse à la maison ; 

Moi-même de mon bien je serai le larron. 

Le larron, Quoi jouir, c'est se voler soi-même ! 

Mon ami, j'ai pitié de ton erreur extrême; 

Apprends de moi cette leçon: 

Le bien n'est bien qu'en tant que l'on s'en peut défaire. 

Sans cela c'est un mal. Veux-tu le réserver 

Pour un âge et des temps qui n'en ont plus que faire? 

La peine d'acquérir, le soin de conserver, 

Otent le prix à l'or, qu'on croit si nécessaire. 

Pour se décharger d'un tel soin, 

Notre homme eût pu trouver des gens sûrs au besoin; 

Il aima mieux la terre, et prenant son compère, 

Celui-ci l'aide. Ils vont enfouir le trésor. 

Au bout de quelque temps, l'homme va voir son or: 

Il ne retrouva que le gîte. 

Soupçonnant à bon droit le compère, il va vite 

Lui dire: Apprêtez-vous; car il me reste encor 

Quelques deniers: je veux les joindre à l'autre masse. 

Le compère aussitôt va remettre en sa place 

L'argent volé, prétendant bien 

Tout reprendre à la fois sans qu'il y manquât rien. 

Mais, pour ce coup, l'autre fut sage: 

Il retint tout chez lui, résolu de jouir, 

Plus n'entasser, plus n'enfouir; 

Et le pauvre voleur, ne trouvant plus son gage, 

Pensa tomber de sa hauteur. 

Il n'est pas malaisé de tromper un trompeur.

Bản dịch : Huỳnh Lý, Nguyễn Đình

Chàng ky cóp dày công thu nhặt 

Tiền quá nhiều biết cất vào đâu? 

Keo thường là bạn của ngu 

Anh chàng đầu óc rối mù, tối đen 

Khó tìm chủ đáng tin gửi của 

Phải có nơi cất đã mới yên: 

"Bởi ai thấy bạc không thèm? 

Tiền mòn dần nếu giữ bên cạnh mình 

Và chính ta trở thành tên bợm 

Hưởng của mình là trộm mình ư? 

Kể thì ông bạn hơi ngu 

Của không hưởng, của khư khư để dành 

Là của nợ. Hỡi ông anh! 

Một mai già cả chúng mình cần chi? 

Vàng ôm, vàng có quý gì? 

Nhọc khi chắt bóp, cực khi giữ gìn" 

Không đem gửi kẻ đáng tin 

Anh chàng chỉ bới đất đi chôn vùi 

Giúp tay còn cậy một người 

Sau đôi ba tháng lại dời chân xem 

Hỡi ôi! vàng đã biến êm! 

Lẽ đương nhiên gã anh em đáng ngờ! 

Chạy tìm: "Này chú giúp cho 

Bữa nao còn ít ta đưa chôn cùng" 

Anh kẻ cắp lòng mừng khấp khởi 

Vàng đem ra lại gửi nơi xưa 

"Tạm thôi, sau lấy cũng vừa 

Chì, chài khuân trọn, ngon ơ! mất gì?" 

Nhưng lần này chàng kia lại lõi 

Đào trọn về để hưởng để tiêu 

Không ky cóp, chẳng chôn liều 

Tên gian tội nghiệp mơ theo món hời 

Lừa quân lừa bịp dễ thôi

(Nguồn: Ngụ ngôn La Phông Ten/ NXB Giáo Dục, 1996)