Các dạ - Đỗ Phủ

閣 夜 

歲 暮 陰 陽 催 短 景 

天 涯 霜 雪 霽 寒 霄 

五 更 鼓 角 聲 悲 壯 

三 峽 星 河 影 動 搖 

野 哭 千 家 聞 戰 伐 

夷 歌 數 處 起 漁 樵 

臥 龍 躍 馬 終 黃 土 

人 事 音 書 漫 寂 寥

杜 甫

CÁC DẠ

Tuế mộ âm dương thôi đoản cảnh

Thiên nhai sương tuyết tế hàn tiêu

Ngũ canh cổ giác thanh bi tráng

Tam hiệp tinh hà ảnh động diêu

Dã khốc kỷ gia văn chiến phạt

Di ca sổ xứ khởi ngư tiều

Ngọa long dược mã chung hoàng thổ

Nhân sự âm thư mạn tịch liêu

Đỗ Phủ

Chú thích:

Âm dương: chỉ nhật nguyệt 

Tam giáp: Cồ đường giáp, Vu giáp, Tây lăng giáp 

Ngoạ long dược mã: chỉ Gia cát Lượng, Công Tôn Thuật

Dịch nghĩa : 

Câu cuối cùng thật khó hiểụ Anh hùng cho lắm cũng trở về với cát bụi, rồi sao ? Mọi chuyện đều tịch liêu ? Những bài thơ của Đổ Phủ về chiến tranh thật là chân thực linh động, tả tình cảnh dân chúng thê thảm vô cùng trong chiến tranh, thường thường nhắc đến mình mà thực ra vì tâm tình của mọi người mà nghĩ đến ...

Gần cuối năm, âm dương thôi thúc quang âm ngắn ngủi 

Sương tuyết bên góc trời ngừng rơi trong đêm lạnh lẽo 

Đến ngũ canh tiếng còi tiếng trống vang lên nghe bi tráng 

Bên kia Tam giáp muôn vì sao dao động trên trời 

Ngàn nhà đang kêu khóc ngoài đồng vì nghe đánh nhau 

Tiều phu ngư phủ vài nơi nghe hát nhưng bài ca nước Di 

Gia cát Lượng Công tôn Thuật rốt cuộc đều nằm trong lòng đất 

Nhân sự và âm tín tịch mịch bặt tăm

Dịch thơ : Chi Điền 

Năm tàn ngày tháng dục qua mau, 

Biên cảnh sương pha tuyết dãi dầu. 

Kèn trống bi hùng thôi thúc sáng, 

Tinh hà dao động cõi Tam Châu. 

Nhà nhà than khóc hờn chinh chiến! 

Đây đó hò ca mấy chú tiều. 

Danh tướng mưu thần ba tất đất, 

Việc đời, thư tín thảy buồn thiu! 

Dịch thơ : Song Nguyễn Hàn Tú 

Năm tàn vầng thái ngủ mê 

Chốn đây tuyết lạnh tan đi hết rồi 

Suốt đêm kèn trống liên hồi 

Rung rinh ánh nguyệt, tả tơi thiên hà 

Chiến chinh lời oán vô bờ 

Vẳng nghe tiếng hát ngây ngô ngư tiều 

Khổng,Công thì cũng xanh rêu 

Tin thư mờ mịt tịch liêu vô cùng 

Dịch thơ : Nguyễn Phước Hậu 

Cuối năm ngày tháng vút mau qua 

Sương tuyết bên trời đỗ lạnh ra 

Tù trống năm canh hùng tráng giục 

Sao miền Tam Hiệp lắc lư nhòa . 

Chiến chinh tràn ngập đồng quê khóc 

Ghê rợn ngư tiều mán mọi ca 

Kỵ mã anh hùng rồi cũng chết 

Việc đời thư tín lại phôi pha . 

Dịch thơ : Nguyễn Minh 

Thời gian lúc cuối năm qua lẹ quá 

Phương trời này sương tuyết đã ngừng rơi 

Suốt năm canh tù và, trống liên hồi 

Rung động cả ngân hà vùng Tam Giáp 

Tin giặc giã cả ngàn nhà than khóc 

Đám tiều phu, chài lưới vẫn ca vui 

Dù Ngọa Long, Dược Mã cũng đất vùi 

Hiện cuộc sống, thư từ đều vắng lặng . 

Dịch thơ : Anh Nguyên 

Năm tàn, ngày tháng qua mau, 

Chân trời sương tuyết, đêm thâu lạnh lùng. 

Tù và, tiếng trống bi hùng, 

Ngân-Hà, Tam-Giác rung rung nền trời. 

Nhà ai tiếng khóc ỉ ôi, 

Ngư tiều, ca rợ nhiều nơi hát hò. 

Anh tài rồi cũng nấm mồ, 

Tình người, thư vắng, mong chờ uổng công... 

Dịch thơ : Viên Thu 

Cuối năm thời khắc vụt mau qua, 

Lạnh lẽo bên trời giá tuyết sa. 

Rền rĩ năm canh vang trống ốc, 

Xôn xao Tam hiệp lộng tinh hà. 

Người quê hận chiến chinh than khóc, 

Tiều mục hoài lang bạt hát ca. 

Vương tướng,công hầu chung cát bụi, 

Hững hờ chuyện thế, lãng dần xa . 

Dịch thơ : Trần Trọng San 

Thời gian rút ngắn, hết năm rồi, 

Tuyết tạnh, sương tan, lạnh cuối trời. 

Kèn trống năm canh, tiếng bi tráng; 

Sông sao ba giáp, bóng lung lay. 

Khóc than chinh chiến vang ngàn chỗ, 

Ca hát ngư tiều nổi mấy nơi. 

Ngựa nhảy, rồng nằm thành đất đỏ ! 

Việc đời, tin tức vắng tanh hoài. 

Dịch thơ : Lê Nguyễn Lưu 

Cuối năm ngày tháng lao vun vút, 

Góc bể, đêm sương bớt lạnh lùng. 

Kèn trống năm canh hồi rộn rịp, 

Sao hà ba kẽm bóng linh lung. 

Thôn quê chiến phạt lời than vẳng, 

Rừng rú ngư tiều khúc hát chung. 

Ngựa nhảy rồng nằm trơ nấm đất, 

Tăm hơi cuộc thế vắng vô cùng… 

Dịch thơ : Mai Lộc 

Ngày tháng ,năm tàn lướt quá mau , 

Tuyết sương lạnh giá phủ trời cao . 

Canh năm còi trống vọng hùng tráng , 

Tam Hiệp Ngân hà động ánh sao . 

Tiếng khóc nhà ai hờn chiến cuộc 

Ngư tiều , ai oán giọng khào khào . 

Biền biệt tin nhà , khắc khoải đau .

Witter Bynner :

While winter daylight shortens in the elemental scale 

And snow and frost whiten the cold-circling night, 

Stark sounds the fifth-watch with a challenge of drum and buglẹ 

...The stars and the River of Heaven pulse over the three mountains; 

I hear women in the distance, wailing after the battle; 

I see barbarian fishermen and woodcutters in the dawn. 

...Sleeping-Dragon, Plunging-Horse, are no generals now, they are dust -- 

Hush for a moment, O tumult of the world.