賈 生
宣 室 求 賢 訪 逐 臣
賈 生 才 調 更 無 倫
可 憐 夜 半 虛 前 席
不 問 蒼 生 問 鬼 神
李 商 隱
GIẢ SINH
Tuyên thất cầu hiền phỏng trục thần
Giả Sinh tài điệu cách vô luân
Khả lân dạ bán hư tiền tịch
Bất vấn thương sinh vấn quỉ thần
Lý Thương Ẩn
Chú thích :
Tuyên thất: tên toà nhà chính trong cung Vị Ương
Giả sinh: tức Giả Nghị, người đời Hán Văn Đế, làm chức bác sĩ, bị gièm pha, biếm ra làm quan tại Trường Sạ Sau đó được Văn Đế triệu về, hỏi ý kiến, nhưng cũng không được nghe theọ Mất năm mới 33 tuổi
Hư tiền tịch: chỉ Văn Đế nửa đêm ngồi chờ đón kẻ hiền tài
Thương sinh: chỉ bách tính
Dịch nghĩa :
Thi nhân tự ví mình như Giả sinh ? Chua cay nhĩ, có phải có ý mỉa mai nhà vua hữu ý vô lực đấy chăng ? Có ý dùng tài mà không có năng lực dùng tài ? Hay chỉ có ý khoe khoang ta đây cũng biết trọng hiền hạ sĩ (như Tống Tương ? công thời Xuân Thu giả ý nhường ngôi). Không vấn chuyện trước mắt mà đi hỏi chuyện viễn vông (có lẽ là chuyện trường sinh ?) Hai câu đầu mừng Giả Sinh được gặp chúa, hai câu sau thương tiếc Giả sinh không được trọng dụng, mai một tài năng
Tại Tuyên thất vua cầu người hiền bèn hỏi thăm đến bầy tôi bị biếm trích
(Trong số đó có) Giả sinh tài điệu lại không ai bằng
Tiếc thay vua có ý cầu hiền nửa đêm còn để chỗ trống tiếp đãi
Nhưng lại chỉ hỏi đến chuyện quỷ thần mà không để ý gì đến chuyện bách tính
Dịch thơ : Trần Trọng San
Tuyên thất hỏi thăm người biếm trích
Tài năng họ Giả chẳng ai hơn
Nửa đêm trống chỗ ngồi trong điện
Chẳng hỏi dân đen hỏi quỷ thần
Witter Bynner :
When the Emperor sought guidance from wise men, from exiles,
He found no calmer wisdom than that of young Jia
And assigned him the foremost council-seat at midnight,
Yet asked him about gods, instead of about peoplẹ
0 nhận xét:
Đăng nhận xét