Lừa và chó con

Lừa và chó con - L'âne et le petit chien

Ne forçons point notre talent; 

Nous ne ferions rien avec grâce. 

Jamais un lourdaud, quoi qu’il fasse, 

Ne saurait passer pour galant. 

Peu de gens, que le Ciel chérit et gratifie, 

Ont le don d’agréer infus avec la vie. 

C’est un point qu’il leur faut laisser, 

Et ne pas ressembler à l’Âne de la Fable, 

Qui, pour se rendre plus aimable 

Et plus cher à son Maître, alla le caresser. 

"Comment? disait-il en son âme, 

Ce Chien, parce qu’il est mignon, 

Vivra de pair à compagnon 

Avec Monsieur, avec Madame! 

Et j’aurai des coups de bâton! 

Que fait-il? il donne la patte; 

Puis aussitôt il est baisé. 

S’il en faut faire autant afin que l’on me flatte, 

Cela n’est pas bien malaisé." 

Dans cette admirable pensée, 

Voyant son Maître en joie, il s’en vient lourdement, 

Lève une corne toute usée, 

La lui porte au menton fort amoureusement, 

Non sans accompagner pour plus grand ornement 

De son chant gracieux cette action hardie. 

"Oh! oh! quelle caresse, et quelle mélodie! 

Dit le Maître aussitôt. Holà, Martin bâton!" 

Martin bâton accourt; l’Ane change de ton. 

Ainsi finit la Comédie.

(Dựa theo truyện của Esope).

Bản dịch : Nguyễn Văn Vĩnh

Tài tự nhiên, xin ai chớ ép 

Gượng nên công có đẹp mẽ gì? 

Mấy đời những đứa ngu si 

Làm ra mặt thiệp nó thì nên duyên 

Ai cũng mến là "thiên chi phó" 

Bẩm sinh ra sẵn có mấy người 

Ai tài thì cũng mặc ai 

Lừa ngu chuyện nọ là bài dạy khôn 

Gã lừa ấy đến hôn ông chủ 

Nghĩ thầy ta há phụ không yêu! 

Chó kia phỏng lớn bao nhiêu 

Ông, bà bữa sớm bữa chiều cho ăn 

Lại có lúc quá thân hôn hít 

Lại có khi quấn quít xoa đầu 

Trò vè phỏng có chi đâu 

Chỉ giơ chiếc vó, gâu gâu một hồi 

Đùa bỡn có thế thôi mà quý 

Còn ta đây động tí thì đòn 

Rầy ta há lại không khôn 

Cũng là như rứa phỏng còn khó chi 

Nhân thấy chủ đang khi đắc ý 

Lừa ta bèn rủ rỉ đến bên 

Móng chân cùn cụt đưa lên 

Vuốt cằm ông chủ mà rên một hồi 

Chủ vội thét: Lừa toi! Quái lạ! 

Đem gậy đây, sửa gã một phen 

Nói rồi cầm gậy đả liền 

Để lừa rối rít như điên như cuồng 

Thế là thôi hết tấn tuồng

(Nguồn: Ngụ ngôn La Phông Ten/ NXB Văn học, 1996)

Bản dịch : Nguyễn Đình và Huỳnh Lý

Tài ít chớ xít ra nhiều 

Không chút yêu kiều 

Lại vô duyên tệ 

Rù rờ khệ nệ 

Dù cố làm duyên 

Cũng chẳng trở nên 

Con người duyên dáng 

Kẻ tốt số mạng 

Trời phú biệt tài 

Khiến cho mọi người 

Gặp là thích thú. 

Duyên kia mặc họ 

Chớ bắt chước Lừa! 

Lừa kia muốn được chủ ưa 

Vuốt ve chủ để được đùa được nuông 

Nó nghĩ: bởi Cún dễ thương 

Nên ông bà đãi ngang hàng ngang vai 

Còn ta, gậy cứ phang hoài! 

Cún đưa một cẳng là người ôm hôn 

Làm theo Cún, thật giản đơn 

Để người cũng nựng, cũng tôn, ẵm bồng... 

Ý đẹp trong đầu nấu nung 

Thì vừa thấy chủ nhân ông tươi cười 

Nặng nề Lừa xán lại người 

Đưa móng mòn nhẵn nhui nhui vào cằm 

Để thêm tình tứ thâm trầm 

Hét lên, đệm khúc giai âm họ Lừa 

Chủ: "Ồ! ve vuốt thú chưa? 

Lại thêm hát nữa, êm tai lạ đời! 

Gậy đâu?" 

Gậy múa tức thời 

Lừa liền đổi điệu. Kịch vui hạ màn

(Nguồn: Ngụ ngôn chọn lọc La Fontaine, NXB Văn học, 1985)