走馬川行奉送 封大夫出師西征
君 不 見 走 馬 川 行 雪 海 邊
平 沙 莽 莽 黃 入 天
輪 臺 九 月 風 夜 吼
一 川 碎 石 大 如 斗
隨 風 滿 地 石 亂 走
匈 奴 草 黃 馬 正 肥
金 山 西 見 煙 塵 飛
漢 家 大 將 西 出 師
將 軍 金 甲 夜 不 脫
半 夜 軍 行 戈 相 撥
風 頭 如 刀 面 如 割
馬 毛 帶 雪 汗 氣 蒸
五 花 連 錢 旋 作 冰
幕 中 草 檄 硯 水 凝
虜 騎 聞 之 應 膽 懾
料 知 短 兵 不 敢 接
車 師 西 門 佇 獻 捷
岑 參
TẨU MÃ XUYÊN HÀNH PHỤNG TỐNG PHONG ĐẠI PHU XUẤT SƯ TÂY CHINH
Quân bất kiến tẩu mã xuyên hành tuyết hải biên
Bình sa mãng mãng hoàng nhập thiên
Luân đài cửu nguyệt phong dạ hống
Nhất xuyên toái thạch đại như đẩu
Tuỳ phong mãn địa thạch loạn tẩu
Hung nô thảo hoàng mã chánh phì
Kim sơn tây kiến yên trần phi
Hán gia đại tướng tây xuất sư
Tướng quân kim giáp dạ bất thoát
Bán dạ quân hành qua tương bát
Phong đầu như đao diện như cát
Mã mao đái tuyết hãn khí chưng
Ngũ hoa liên tiền toàn tác băng
Mạc trung thảo hịch nghiễn thuỷ ngưng
Lỗ kỵ văn chi ứng đảm nhiếp
Liệu tri đoản binh bất cảm tiếp
Xa sư tây môn trữ hiến tiệp
Sầm Tham
Chú thích :
Phong đại phu: tức Phong Thường Thanh, làm thống soái đoàn quân biên phòng miền tây bắc, thời Đường Huyền tông
Tẩu Mã xuyên: con sông ở Tân Cương ngày nay
Tuyết hải: ở Tân Cương ngày nay
Luân Đài: nay là huyện Luân Đài, tỉnh Tân Cương. Sầm Tham từng theo Phong Thường Thanh đến đóng tại đây
Kim Sơn: tức núi A nhĩ Thái sơn, ở Tân Cương
Ngũ hoa: loài ngựa tốt có hoa văn năm sắc
Liên tiền: đồ trang sức trên mình ngựa; Có sách chú thích là tên loài ngựa
Xa Sư: tên một nước, nay là khu Duy Ngô nhĩ ở Tân Cương. Có bản chép là quân sư
Dịch nghĩa :
Bài thơ thật là hùng tráng, với cảnh thiên nhiên cường bạo, sánh với đảm khí của đoàn quân, và của rợ Hung Nô, cuối bài là ca khúc khải hoàn (chưa đánh mà đã ngồi chờ sẵn chiến lợi phẩm, sao mà khi dễ người ta quá thế ?)
1. Ông không thấy sao: sông Tẩu Mã ở bên Tuyết Hải
2. Sa mạc bằng phẳng, bát ngát, vàng đến tận ven trời
3. Tháng 9 ở Luân Đài gió ban đêm gào hú
4. Cả dòng sông, đá vỡ vụn lớn như đẩu
5. Đá bay loạn theo gió thổi đầy cả mặt đất
6. Bên Hung Nô, cỏ đang vàng, mã đang béo
7. Bên núi Kim Sơn mé tây thấy có khói bụi bay
8. Đại tướng triều Hán ra quân đánh mé tây
9.Tướng quân ngày đêm không được cởi kim giáp
10. Nửa đêm quân di chuyển giáo va chạm nhau
11. Gió sắc như đao, mặt như bị cắt
12. Lông ngựa đầy những tuyết, mồ hôi bốc thành khói
13. Đồ trang sức trên lưng ngựa quý bỗng chốc thành băng
14. Trong trướng, tờ thảo hịch được làm ra, nước mực đông kết
15. Quân kỵ binh của rợ nghe tin chắc phải kinh hồn
16. Liệu biết rằng quân giặc yếu kém không dám tiếp chiến
17. Cửa trại phía tây nước Xa Sư, quân ta đợi dâng chiến lợi phẩm
Dịch thơ : Trần Trọng San
Thấy chăng ai:
Bên sông Tẩu Mã cạnh Tuyết Hải
Cát bằng bát ngát lẫn trời vàng
Luân Đài tháng chín gió đêm thét
Đầy sông đá vỡ nằm ngỗn ngang
Đá chạy rối tung theo gió thổi
Cỏ vàng ngựa béo tại Hung Nô
Trông thấy Kim Sơn mờ khói bụi
Tướng Hán sang tây dẹp giặc Hồ
Đêm tối giáp vàng vẫn không cởi
Nửa đêm quân tiến giáo vang trời
Gió sắc như dao thổi cắt mặt
Tuyết đầy lông ngựa bốc mồ hôi
Nệm ngựa tức thì hóa băng giá
Thảo hịch trong màn mực đọng nghiên
Quân giặc nghe tin hẳn kinh khiếp
Chẳng dám giao tranh bằng gươm đao
Cửa tây quan đứng chờ dâng tiệp
Witter Bynner :
Look how swift to the snowy sea races Running-Horse River! --
And sand, up from the desert, flies yellow into heaven.
This Ninth-month night is blowing cold at Wheel Tower,
And valleys, like peck measures, fill with the broken boulders
That downward, headlong, follow the wind.
...In spite of grey grasses, Tartar horses are plump;
West of the Hill of Gold, smoke and dust gather.
O General of the Chinese troops, start your campaign!
Keep your iron armour on all night long,
Send your soldiers forward with a clattering of weapons!
...While the sharp wind's point cuts the face like a knife,
And snowy sweat steams on the horses' backs,
Freezing a pattern of five-flower coins,
Your challenge from camp, from an inkstand of ice,
Has chilled the barbarian chieftain's heart.
You will have no more need of an actual battle! --
We await the news of victory, here at the western pass!
0 nhận xét:
Đăng nhận xét