西 施 詠
艷 色 天 下 重
西 施 寧 久 微
朝 為 越 溪 女
暮 作 吳 宮 妃
賤 日 豈 殊 眾
貴 來 方 悟 稀
邀 人 傅 脂 粉
不 自 著 羅 衣
君 寵 益 嬌 態
君 憐 無 是 非
當 時 浣 紗 伴
莫 得 同 車 歸
持 謝 鄰 家 子
效 顰 安 可 希
王 維
TÂY THI VỊNH
Diễm sắc thiên hạ trọng
Tây Thi ninh cửu vi
Triêu vi Việt khê nữ
Mộ tác Ngô cung phi
Tiện nhật khởi thù chúng
Quý lai phương ngộ hi
Yêu nhân phụ hương phấn
Bất tự trước la y
Quân sủng ích kiều thái
Quân liên vô thị phi
Đương thời cán sa bạn
Mạc đắc đồng xa qui
Trì tạ lân gia tử
Hiệu tần an khả hi
Vương Duy
Chú thích :
Tây thi: cũng gọi là Tây tử, họ Thi tên là Di Quang, có nhan sắc. Con của một người bán củi ở núi La sơn nước Việt, được Việt Vương Câu Tiển dùng làm kế mỹ nhân dâng Ngô Vương Phù Sai, khiến Phù Sai say đắm, vì thế Câu Tiển có cơ hội diệt được nước Ngộ
Vi: chỉ bần tiện
Khê nữ: khe Nhược Gia, phía nam huyện Chư Kỵ tỉnh Chiết Giang
Ngô cung: cung của Ngô Vương
La y: áo thêu tơ lụa
Cán sa bạn: bạn gái cùng giặt lụa với Tây Thi ở khe Nhược Gia
Hiệu tần: Tây Thi có lần bị bệnh (tim ?) chau mày, có người con gái hàng xóm thấy vậy cho là đẹp, bèn bắt chước ôm ngực chau mày
Dịch nghĩa :
Bài thơ này của Vương Duy ta thấy có dáng vẻ vô vi của Lão Tử., rất tự nhiên nói đến chuyện Tây Thi, vô thưởng vô phạt, như nói đến "trường đoản tương hình cao hạ tương khuynh ...", vạn vật mỗi cái có một tính chất riêng, "... Địa chi đắc nhất giả ninh ..." (Đất có một cái là yên ổn)
1. Thiên hạ trọng cái sắc đẹp
2. Tây Thi lẽ nào chịu hèn mạt lâu
3. Sớm còn là cô gái bên dòng khe Nhược Gia nước Việt
4. Chiều đã là bà chúa ở trong cung vua Ngô
5. Thuở hàn vi có khác chi người thường
6. Khi sang rồi mới biết là của hiếm có
7. Nàng ngồi đó cho người ta hầu hạ trang điểm hương phấn
8. Và thay đổi y phục lụa là
9. Vua yêu mến càng có dáng kiều diễm
10. Vua thương tiếc càng phóng túng không sợ phải trái
11. Mấy cô bạn gái cùng giặt lụa bên khe nước
12. Chẳng ai được lên xe cùng về chốn giàu sang
13. Nhắn dùm cô bạn hàng xóm
14. Bắt chước chau mày như nàng làm sao được nhĩ
Dịch thơ : Trần Trọng Kim
Dưới trời sắc đẹp qúy thay
Tây Thi đâu chịu lâu ngày hàn vi
Sớm làm gái Việt trong khe
Chiều đà chính vị Ngô phi lâu dài
Ngày bần tiện khác chi ai
Sang rồi mới biết sắc tài ai đương
Gọi người hầu hạ phấn hương
Áo là có kẻ sẳn sàng điểm trang
Vua yêu thêm vẻ dịu dàng
Vua thương có quản chi đường thị phi
Khi xưa gái giặt bạn bè
Ai đâu được dự cùng xe mà về
Nhắn lời bạn gái cùng quê
Đừng mong bắt chước cau mi nhăn mày
Dịch thơ : Trần Trọng San
Thiên hạ còn yêu vì sắc đẹp
Tây Thi há mãi chịu hàn vi
Sáng còn là gái bên khe Việt
Chiều đã sang Ngô làm qúy phi
Lúc nghèo há khác chi người khác
Giàu sang mới rõ hiếm ai bì
Phấn son cũng vậy người trau chuốt
Mặc áo nhờ tay kẻ giúp vì
Vua mến lại càng thêm vẻ đẹp
Vua thương chẳng kể thị cùng phi
Bạn bè giặt lụa bên khe trước
Không được chung xe đón rước về
Nhắn lời bạn gái bên hàng xóm
Bắt chước nhăn mày phỏng ích chi
Dịch thơ : Tản Đà
Thế gian sắc đẹp ai bì
Tây Thi khôn nhẽ hàn vi suốt đời
Sớm còn gái Việt bên ngòi
Cung Ngô tối đã lên ngồi cạnh vua
Lúc hèn ai chẳng hơn thua
Khi sang mới biết đời chưa mấy người
Phấn son gọi kẻ tôi đòi
Áo là em mặc có người xổ tay
Vua yêu càng lắm vẻ hay
Vua thương phải trái mặc bay sá gì
Giặt sa những bạn đương thì
Cùng xe chẳng được đi về với ta
Xin can cô ả bên nhà
Cũng đòi nhăn mặt khó mà như nhau
Witter Bynner :
Since beauty is honoured all over the Empire,
How could Xi Shi remain humbly at homẻ --
Washing clothes at dawn by a southern lake --
And that evening a great lady in a palace of the north:
Lowly one day, no different from the others,
The next day exalted, everyone praising her.
No more would her own hands powder her face
Or arrange on her shoulders a silken robẹ
And the more the King loved her, the lovelier she looked,
Blinding him away from wisdom.
...Girls who had once washed silk beside her
Were kept at a distance from her chariot.
And none of the girls in her neighbours' houses
By pursing their brows could copy her beautỵ
0 nhận xét:
Đăng nhận xét