VENI , VIDI , VIXI - TÔI ĐÃ ĐẾN , TÔI ĐÃ THẤY , TÔI ĐÃ SỐNG - Victor HUGO

TÔI ĐÃ ĐẾN , TÔI ĐÃ THẤY , TÔI ĐÃ SỐNG

Victor HUGO

Thôi đủ rồi , trong khổ đau đã sống

Trên đường đời nào ai giúp tôi đâu

Như tuổi thơ không có một nụ cười

Hồn chai đá nhìn nụ hoa hé nở

Mỗi độ xuân về , đất trời rạng rỡ

Sao trong lòng cứ mãi mãi buồn tuênh

Sống âm thầm trong màng đêm u tối

Và nỗi sầu thầm kín cứ vây quanh

Bao hoài vọng giờ đây như đã chết 

Xa xôi rồi mùi hương cốm xa xưa

Con gái của Ba .

Ba muốn theo con về lòng đất

Bởi tim Ba hoá đá tự bao giờ

Tuy khổ đau vẫn làm tròn nhiệm vụ

Tôi cày sâu ruộng lúa đã lên màu

Tôi gắng cười trong cuộc đời còn lại

Thời gian trôi mầu nhiệm đến vô cùng 

Tôi hăng say hết lòng phục vụ

Mà đôi khi thiên hạ lại cười chê

Tôi ngạc nhiên , có người còn ganh ghét

Đâu biết cho 

Tôi đam mê công việc để quên buồn

Cỏi trần gian , một ngục tù vỉ đại

Tôi , người tù thọ án chung thân

Kiệt sức, buồn đau luôn bị chế giễu

Cổ phải mang cái gông của cuộc đời

Từ đây , nhìn đời bằng nửa con mắt

Ai gọi tên , tôi chẳng buồn quay lại

Tôi thờ ơ , ngơ ngẩn như kẻ mất hồn

Luôn thức giấc khi bình minh chưa ló dạng

Tôi câm nín , không bao giờ muốn nói

Miệng lưỡi thế gian độc ác vô cùng

Thượng Đế ơi ! đêm dài hiu hắt 

Mở cửa cho tôi , tôi biến mất cho rồi

Tôn Thất Phú Sĩ - Phỏng dịch

VENI , VIDI , VIXI

Victor HUGO

J'ai bien assez vécu, puisque dans mes douleurs

Je marche, sans trouver de bras qui me secourent,

Puisque je ris à peine aux enfants qui m'entourent,

Puisque je ne suis plus réjoui par les fleurs ;

Puisqu'au printemps, quand Dieu met la nature en fête,

J'assiste, esprit sans joie, à ce splendide amour ;

Puisque je suis à l'heure où l'homme fuit le jour,

Hélas ! et sent de tout la tristesse secrète ;

Puisque l'espoir serein dans mon âme est vaincu ;

Puisqu'en cette saison des parfums et des roses,

Ô ma fille ! j'aspire à l'ombre où tu reposes,

Puisque mon coeur est mort, j'ai bien assez vécu.

Je n'ai pas refusé ma tâche sur la terre.

Mon sillon ? Le voilà. Ma gerbe ? La voici.

J'ai vécu souriant, toujours plus adouci,

Debout, mais incliné du côté du mystère.

J'ai fait ce que j'ai pu ; j'ai servi, j'ai veillé,

Et j'ai vu bien souvent qu'on riait de ma peine.

Je me suis étonné d'être un objet de haine,

Ayant beaucoup souffert et beaucoup travaillé.

Dans ce bagne terrestre où ne s'ouvre aucune aile,

Sans me plaindre, saignant, et tombant sur les mains,

Morne, épuisé, raillé par les forçats humains,

J'ai porté mon chaînon de la chaîne éternelle.

Maintenant, mon regard ne s'ouvre qu'à demi ;

Je ne me tourne plus même quand on me nomme ;

Je suis plein de stupeur et d'ennui, comme un homme

Qui se lève avant l'aube et qui n'a pas dormi.

Je ne daigne plus même, en ma sombre paresse,

Répondre à l'envieux dont la bouche me nuit.

Ô Seigneur, ! ouvrez-moi les portes de la nuit,

Afin que je m'en aille et que je disparaisse !

Victor HUGO (1802-1885)