 |
| Charles Baudelaire (1821 - 1867) |
Sinh: 9/4/1821 tại Paris. Chết : 31/8/1867 (46 tuổi) ở Pháp.
- Xuất bản tập thơ ‘Les Fleurs du mal’ (Những Đóa Hoa Xấu Số) 1857
-Xuất bản Thơ văn xuôi 1866.
Ông là một trong những nhà thơ có ảnh hưởng lớn nhất ở Pháp trong thế kỷ 19thuộc trường phái tượng trưng chủ nghĩa, được đánh giá là thiên tài lớn của nền
thi ca Pháp.
Xin giới thiệu một số bài thơ tiêu biểu.
1) LỜI MỜI VIỄN DU
Charles Baudelaire
Này con ơi! Này em gái ta ơi!
Hãy nghĩ về giấc mơ êm đẹp.
Đến nơi đây để chung sống cùng nhau
Để ta được yêu đương thỏa thích.
Yêu và chết.
Nơi đất nước này cũng giống như em.
Mặt trời ẩm ướt mù sương.
Bầu trời âm u vẩn đục.
Quyến rũ hồn anh thôi thúc.
Cũng giống như sự huyền bí lạ lùng.
Đánh lừa đôi mắt em.
Chiếu sáng qua ánh nhìn đẫm lệ.
Ấy, tất cả đều gọn gàng, đẹp đẽ.
Xa hoa, thú vị, êm đềm.
Đồ đạc sáng ngời.
Được đánh bóng nhiều năm.
Phòng ngủ trang hoàng.
Những loài hoa quí hiếm.
Trộn lẫn nhau trong làn hương đưa kín.
Có mùi thơm hổ phách bâng khuâng.
Trần nhà lộng lẫy cao sang.
Trong suốt, gương lồng rực rỡ.
Mang vẻ đẹp phương Đông tráng lệ.
Khắp nơi lên tiếng thì thầm.
Ẩn chứa đâu đây bí mật của tâm hồn.
Mang dịu ngọt lời quê hương, xứ sở.
Ấy, tất cả đều gọn gàng, đẹp đẽ.
Xa hoa, thú vị, êm đềm.
Em hãy nhìn về phía dòng kênh.
Nơi những con tàu đang ngủ.
Còn để dáng phiêu lưu trên vùng bến đậu.
Thỏa đáp cho em viễn tưởng gọi mời.
Một thoáng ước mơ về bốn phương trời.
Theo chúng đến tận cùng trái đất.
Mặt trời lặn tắt.
Phủ lên cánh đồng.
Cả thành phố, kênh sông.
Màu ngọc tím da cam, dát vàng khắp xứ.
Cả thế giới được mơ màng ru ngủ.
Trong độ nung ánh sáng chiều buông.
Ấy, tất cả đều gọn gàng, đẹp dẽ.
Xa hoa, thú vị, êm đềm...
HOÀNG NGUYÊN CHƯƠNG
L'invitation au voyage
Charles Baudelaire
Mon enfant, ma soeur,
Songe à la douceur
D'aller là-bas vivre ensemble!
Aimer à loisir,
Aimer et mourir
Au pays qui te ressemble!
Les soleils mouillés
De ces ciels brouillés
Pour mon esprit ont les charmes
Si mystérieux
De tes traîtres yeux,
Brillant à travers leurs larmes.
Là, tout n'est qu'ordre et beauté,
Luxe, calme et volupté.
Des meubles luisants,
Polis par les ans,
Décoreraient notre chambre;
Les plus rares fleurs
Mêlant leurs odeurs
Aux vagues senteurs de l'ambre,
Les riches plafonds,
Les miroirs profonds,
La splendeur orientale,
Tout y parlerait
À l'âme en secret
Sa douce langue natale.
Là, tout n'est qu'ordre et beauté,
Luxe, calme et volupté.
Vois sur ces canaux (1)
Dormir ces vaisseaux
Dont l'humeur est vagabonde;
C'est pour assouvir
Ton moindre désir
Qu'ils viennent du bout du monde.
— Les soleils couchants
Revêtent les champs,
Les canaux, la ville entière,
D'hyacinthe et d'or;
Le monde s'endort
Dans une chaude lumière.
Là, tout n'est qu'ordre et beauté,
Luxe, calme et volupté.
-Les Fleurs du Mal (1857)
Bản dịch tiếng Anh:
Invitation to the Voyage
Charles Baudelaire
My child, my sister,
Think of the rapture
Of living together there!
Of loving at will,
Of loving till death,
In the land that is like you!
The misty sunlight
Of those cloudy skies
Has for my spirit the charms,
So mysterious,
Of your treacherous eyes,
Shining brightly through their tears.
There all is order and beauty,
Luxury, peace, and pleasure.
Gleaming furniture,
Polished by the years,
Will ornament our bedroom;
The rarest flowers
Mingling their fragrance
With the faint scent of amber,
The ornate ceilings,
The limpid mirrors,
The oriental splendor,
All would whisper there
Secretly to the soul
In its soft, native language.
There all is order and beauty,
Luxury, peace, and pleasure.
See on the canals
Those vessels sleeping.
Their mood is adventurous;
It's to satisfy
Your slightest desire
That they come from the ends of the earth.
— The setting suns
Adorn the fields,
The canals, the whole city,
With hyacinth and gold;
The world falls asleep
In a warm glow of light.
There all is order and beauty,
Luxury, peace, and pleasure.
— William Aggeler, The Flowers of Evil
(Fresno, CA: Academy Library Guild, 1954)
2) BÀI THƠ TÌNH BUỒN
Charles Baudelaire
+Bài I:
Anh không cần em phải hiền ngoan.
Em hãy đẹp! Hãy buồn! Đầy nước mắt.
Cho quyến rũ càng tăng thêm vẻ mặt.
Như dòng sông làm phong cảnh hữu tình
Như bão dông làm hoa lại thêm xinh.
Anh yêu em với cả lòng hòa điệu.
Khi niềm vui xa trán em nặng trĩu.
Khi trái tim em chết đuối bàng hoàng.
Khi hiện tại phơi bày cho ký ức mở toang.
Đám mây đen rợn người của thời quá khứ.
Anh yêu em khi đôi mắt to ủ rũ.
Để dòng lệ tuôn nóng như giọt máu rơi.
Dẫu tay anh xoa dịu nỗi bồi hồi.
Đau khổ vẫn dìm em khoét âm vang nhức nhối.
Như để tiếng rên của người hấp hối.
Anh hút vào sự khoái lạc thần tiên.
Bài ngợi ca tuyệt vời cảm xúc.
Nơi lồng ngực em những tiếng kêu thổn thức.
Và tin trái tim em rực sáng cả hồn anh.
Qua những hạt ngọc trai trào khóe mắt long lanh...
+Bài II:
Anh biết rằng trái tim em tràn ngập.
Mối tình xưa dẫu bật rễ trong em.
Còn sáng nung như ngọn lửa lò rèn.
Còn ấp ủ cổ họng em nức nở.
Có pha chút tự kiêu của người đau khổ.
Nhưng em yêu! Trong giấc mộng của em.
Chưa phản chiếu về bóng hình địa ngục.
Dẫu ác mộng kéo dài không kết thúc.
Có gươm đao, độc dược chứa từ trong.
Có sắt pha thuốc súng đượm say nồng.
Nỗi lo sợ không thể nào hé lộ.
Dẫu anh biết đâu cũng là khổ sở.
Khiến em giật thót mình khi giờ điểm tiếng chuông.
Chưa cảm thấu được mình khi siết chặt vòng ôm.
Không cưỡng nổi những điều em ghê sợ.
Em không thể là nữ hoàng nô lệ.
Không thể yêu anh bằng khiếp đãm kinh hoàng .
Bằng bóng đêm đầy rùng rợn bất an.
Hãy nói với anh để tâm hồn vọng tiếng :
“ Em bình đẳng như anh... Ôi, hoàng đế lòng em!”
HOÀNG NGUYÊN CHƯƠNG
Madrigal triste
Charles Baudelaire
I
Que m’importe que tu sois sage ?
Sois belle ! et sois triste ! Les pleurs
Ajoutent un charme au visage,
Comme le fleuve au paysage ;
L’orage rajeunit les fleurs.
Je t’aime surtout quand la joie
S’enfuit de ton front terrassé ;
Quand ton cœur dans l’horreur se noie;
Quand sur ton présent se déploie
Le nuage affreux du passé.
Je t’aime quand ton grand œil verse
Une eau chaude comme le sang ;
Quand, malgré ma main qui te berce,
Ton angoisse, trop lourde, perce
Comme un râle d’agonisant.
J’aspire, volupté divine !
Hymne profond, délicieux !
Tous les sanglots de ta poitrine,
Et crois que ton cœur s’illumine
Des perles que versent tes yeux !
II
Je sais que ton coeur, qui regorge
De vieux amours déracinés,
Flamboie encor comme une forge,
Et que tu couves sous ta gorge
Un peu de l'orgueil des damnés;
Mais tant, ma chère, que tes rêves
N'auront pas reflété l'Enfer,
Et qu'en un cauchemar sans trêves,
Songeant de poisons et de glaives,
Éprise de poudre et de fer,
N'ouvrant à chacun qu'avec crainte,
Déchiffrant le malheur partout,
Te convulsant quand l'heure tinte,
Tu n'auras pas senti l'étreinte
De l'irrésistible Dégoût,
Tu ne pourras, esclave reine
Qui ne m'aimes qu'avec effroi,
Dans l'horreur de la nuit malsaine
Me dire, l'âme de cris pleine:
«Je suis ton égale, ô mon Roi!»
· Charles Baudelaire
Bản dịch tiếng Anh:
Gloomy Madrigal
Charles Baudelaire
I
What's it to me that you are sage?
Be beautiful! and be sad! Tears
Add a charm to the countenance
As a stream does to a landscape;
Storms make the flowers fresh again.
I love you most of all when joy
Flees from your oppressed brow,
When your heart is drowned in horror,
When the frightful cloud of the Past
Is spread out over your Present.
I love you when your large eyes shed
Tears as hot as blood, when
In spite of my hand which lulls you
Your unbearable pain comes through
Like a dying man's death-rattle.
I breathe in, heavenly pleasure!
Profound, delightful hymn!
Every sob from your breast
And I believe your heart lights up
With the pearls that your eyes pour out!
II
I know, your heart, overflowing
With old, uprooted loves,
Still blazes like a forge
And that there smolders in your breast
Something of the pride of the damned;
But my sweet, so long as your dreams
Have not reflected Hell,
While in a nightmare without respite,
Dreaming of poisons and daggers,
Enamored with powder and steel,
Answering the door fearfully,
Seeing misfortune everywhere,
Convulsing when the hour strikes,
You have not felt yourself embraced
By irresistible Disgust;
You cannot, slave and queen
Who love me only with terror,
In the unhealthy night's horror
Say to me, your soul full of cries,
"I am your equal, O my King!"
* William Aggeler, 1954
0 nhận xét:
Đăng nhận xét