Ếch và chuột

Ếch và chuột - La grenouille et le rat

"Tel, comme dit Merlin, cuide engeigner autrui 

Qui souvent s'engeigne soi-même" 

J'ai regret que ce mot soit trop vieux aujourd'hui: 

Il m'a toujours semblé d'une énergie extrême. 

Mais afin d'en venir au dessein que j'ai pris, 

Un rat plein d'embonpoint, gras et des mieux nourris, 

Et qui ne connaissait l'Avent ni le Carême, 

Sur le bord d'un marais égayait ses esprits. 

Une grenouille approche, et lui dit en sa langue: 

"Venez me voir chez moi; je vous ferai festin." 

Messire Rat promit soudain: 

Il n'était pas besoin de plus longue harangue. 

Elle allégua pourtant les délices du bain, 

La curiosité, le plaisir du voyage, 

Cent raretés à voir le long du marécage: 

Un jour il conterait à ses petits-enfants 

Les beautés de ces lieux, les moeurs des habitants, 

Et le gouvernement de la chose publique 

Aquatique. 

Un point, sans plus, tenait le galant empêché: 

Il nageait quelque peu, mais il fallait de l'aide. 

La grenouille à cela trouve un très bon remède: 

Le rat fut à son pied par la patte attaché; 

Un brin de jonc en fit l'affaire. 

Dans le marais entrés, notre bonne commère 

S'efforce de tirer son hôte au fond de l'eau, 

Contre le droit des gens, contre la foi jurée; 

Prétend qu'elle en fera gorge-chaude et curée; 

(C'était, à son avis, un excellent morceau.) 

Déjà, dans son esprit la galante le croque. 

Il atteste les dieux; la perfide s'en moque: 

Il résiste, elle tire. En ce combat nouveau, 

Un milan, qui dans l'air planait, faisait la ronde, 

Voit d'en haut le pauvret se débattant sur l'onde. 

Il fond dessus, l'enlève, et par même moyen 

La grenouille et le lien. 

Tout en fut: tant et si bien, 

Que de cette double proie 

L'oiseau se donne au coeur joie, 

Ayant de cette façon 

A souper chair et poisson. 

La ruse la mieux ourdie 

Peut nuire à son inventeur; 

Et souvent la perfidie 

Retourne sur son auteur.

(Dựa theo truyện của Ésope)

Bản dịch : Lê Trọng Bổng

Merlain nói: "Gạt lừa người khác 

Thì thường hay lừa gạt chính mình" 

Điều này cổ lỗ rành rành 

Mà xem sức mạnh thực tình cao siêu 

Chú chuột cống ăn nhiều, béo phị 

Không ăn chay dù chỉ một lần 

Bờ đầm sảng khoái tinh thần 

Gặp khi cô ếch lại gần tỉ tê: 

"Xin mời bạn đi về nhà tớ 

Tớ sẽ khao một bữa tiệc xôm" 

Chẳng dài dòng, chuột nhận luôn 

Ếch còn viện dẫn cả nguồn thú vui 

Được tắm mát, nếm mùi du ngoạn 

Dọc đầm lầy thoả mãn hiếu kỳ 

Những điều hiếm thấy thiếu gì 

Xem xong tất tật khi về kể ra 

Cho cháu chắt trong nhà biết được 

Cảnh đẹp cùng phong tục cư dân 

Biết việc cai trị trong đầm 

Cộng đồng dưới nước chuyện gần chuyện xa 

Chuột ngượng ngùng chỉ ra một điểm 

Là kém rành về chuyện lội bơi 

Cần được giúp đỡ mới rồi 

Ếch đà có cách tuyệt vời như sau 

Lấy sợi cói cột vào chân chuột 

Đâu đấy xong đem buộc chân nàng 

Thế là cả nàng lẫn chàng 

Nhảy xuống đầm nước lên đàng cho mau 

Ếch cố kéo chuột sâu xuống đáy 

Chống luật chung, phản lại lời thề 

Nàng toan xơi tái chuột kia 

(Suy tính mọi bề, nghĩ miếng ngon đây) 

Thấy như mình đang nhai thịt chuột 

Còn chàng thì không ngớt khẩn nài 

Xin trời chứng giám việc này 

Song ếch cứ bỏ ngoài tai mọi lời 

Chuột kháng cự, ếch thời kéo mạnh 

Bác diều hâu dang cánh trên cao 

Chĩa mắt nhìn xuống rõ sao 

Thấy chuột giãy giụa lao xao mặt đầm 

Chim lao xuống vuốt chân tóm chuột 

Vớ luôn nàng ếch buôc vào chàng 

Nhào một lượt được đôi đàng 

Ăn hai thứ thịt lòng càng thêm vui 

Mưu mô tính toán kỹ rồi 

Có khi gây hại cho người nghĩ ra 

Việc làm nham hiểm ranh ma 

Se quay mũi lại tác gia là thường

(Nguồn: 200 bài ngụ ngôn Jean de La Fontaine/ NXB Thế Giới, 2004)