Khỉ và mèo

Khỉ và mèo - Le singe et le chat

Bertrand avec Raton, l'un Singe et l'autre Chat, 

Commensaux d'un logis, avaient un commun Maître. 

D'animaux malfaisants c'était un très bon plat; 

Ils n'y craignaient tous deux aucun, quel qu'il pût être. 

Trouvait-on quelque chose au logis de gâté, 

L'on ne s'en prenait point aux gens du voisinage. 

Bertrand dérobait tout; Raton de son côté 

Etait moins attentif aux souris qu'au fromage. 

Un jour au coin du feu nos deux maîtres fripons 

Regardaient rôtir des marrons. 

Les escroquer était une très bonne affaire: 

Nos galands y voyaient double profit à faire, 

Leur bien premièrement, et puis le mal d'autrui. 

Bertrand dit à Raton: Frère, il faut aujourd'hui 

Que tu fasses un coup de maître. 

Tire-moi ces marrons. Si Dieu m'avait fait naître 

Propre à tirer marrons du feu, 

Certes marrons verraient beau jeu. 

Aussitôt fait que dit: Raton avec sa patte, 

D'une manière délicate, 

Ecarte un peu la cendre, et retire les doigts, 

Puis les reporte à plusieurs fois; 

Tire un marron, puis deux, et puis trois en escroque. 

Et cependant Bertrand les croque. 

Une servante vient: adieu mes gens. Raton 

N'était pas content, ce dit-on. 

Aussi ne le sont pas la plupart de ces Princes 

Qui, flattés d'un pareil emploi, 

Vont s'échauder en des Provinces 

Pour le profit de quelque Roi.

Bản dịch : Tú Mỡ

Khẹc với Meo, một mèo một khỉ 

Chủ cùng chung hú hí một nhà 

Cũng phường quỉ quái tinh ma 

Lưu manh một giuộc dễ mà chịu ai 

Trong nhà hễ thấy tai thấy hại 

Chính quân này nào phải ai quanh 

Khẹc thì ăn cắp như ranh 

Mèo không rình chuột, chỉ rình sữa bơ 

Một hôm nọ hai xừ đại bợm 

Hạt dẻ tây nhòm nướng trong lò 

Xoáy ăn nhằm món bở to 

Một công đôi việc giở trò tinh ranh 

Trước là được thỏa tình ích kỷ 

Sau nữa là toại chí hại nhân 

Khẹc bảo Meo, bạn chí thân: 

"Hôm nay huynh trổ ngón thần đệ coi 

Hạt dẻ đó hãy cời chơi thử 

Nếu trời sinh đệ đủ tài ba 

Lửa hồng kều hạt dẻ ra 

Phóng tay phải biết, mấy mà chẳng hay!" 

Nghe dứt lời, làm ngay tức khắc 

Mèo dùng chân, kỹ thuật tinh vi 

Cời cời, gạt gạt gio đi 

Thò vào thụt lại kể chi mấy lần 

Kều một hạt, dần dần hai hạt 

Ba hạt... tay giảo hoạt thạo nghề 

Trong khi thằng Khẹc chầu rìa 

Hạt này hạt nữa tì tì cắn ăn 

Chị tớ gái bất thần xịch tới 

Thôi thế là bán sới cả hai 

Mèo ta bị xỏ chẳng hài 

Người ta bảo thế: trò đời khác đâu! 

Lắm vương tước chư hầu cũng rứa 

Phận đầu sai hớn hở công lao 

Nước sôi lửa bỏng lăn vào 

Để ngài hoàng đế thượng trào hưởng công

(Nguồn: Ngụ ngôn chọn lọc La Fontaine, NXB Văn học, 1985)

Bản dịch : Đỗ Khắc Siêm, Hà Khắc Nguyện

Khỉ và Mèo cùng chung một chủ 

Chung một nhà, thức ngủ có đôi 

Phá hại thì nhất hạng rồi 

Lại không kiêng nể một ai bao giờ 

Đã biết vậy, đừng ngờ xóm ngõ 

Nếu trong nhà đổ vỡ vật chi 

Khỉ thì trộm cắp quá đi 

Mèo thì chuột bọ để gì ý đâu 

Nhưng phó mát cất đâu cũng biết 

Ăn vụng thì hạng nhất trần gian 

Một hôm hai đứa lưu manh 

Trông thấy hạt dẻ nướng quanh bếp lò 

Cùng rỏ dãi, nhỏ to bàn mãi 

Một việc thôi, mà lợi hai đường 

Trước là thích khẩu no lòng 

Sau thì để khổ cho ông hỏa đầu 

Khỉ cất tiếng yêu cầu chú Mão: 

"Việc làm này ông bạn mới xong 

Nếu tôi mà được như ông 

Bẩm sinh bạo lửa thì không phải nhờ 

Hạt dẻ nướng đương chờ ta đó 

Bạn lấy ra chẳng khó khăn gì!" 

Mèo nghe hành động tức thì 

Gạt tro cẩn thận ra rìa bếp than 

Hai chân nó mấy phen thò thụt 

Rốt cuộc rồi lấy được hạt đầu 

Rồi hai ba hạt tiếp sau 

Khỉ trong lúc đó cúi đầu bóc ăn 

Bỗng con sen ngoài sân đi tới 

Khỉ và Mèo cùng vội lẩn chuồn 

Riêng Mèo vừa tức vừa buồn 

Có nhiều hầu bá giống trường hợp trên 

Nghe phỉnh nịnh, lửa tên liều mạng 

Chiếm đất đai dâng hiến cho vua 

Sánh Mèo cái dại chẳng thua

(Nguồn: Ngụ ngôn La Fontaine, NXB Tân Văn, 1992)