Mèo và cáo

Mèo và cáo - Le chat et le renard

Le chat et le renard, comme beaux petits saints, 

S'en allaient en pèlerinage. 

C'étaient deux vrais tartufs, deux archipatelins 

Deux francs patte-pelus qui, des frais du voyage, 

Croquant mainte volaille, escroquant maint fromage, 

S'indemnisaient à qui mieux mieux. 

Le chemin étant long, et partant ennuyeux, 

Pour l'accourcir ils disputèrent. 

La dispute est d'un grand secours. 

Sans elle on dormirait toujours. 

Nos pèlerins s'égosillèrent. 

Ayant bien disputé, l'on parla du prochain. 

Le renard au chat dit enfin : 

«Tu prétends être fort habile, 

En sais-tu tant que moi? J'ai cent ruses au sac. 

- Non, dit l'autre; je n'ai qu'un tour dans mon bissac ; 

Mais je soutiens qu'il en vaut mille.» 

Eux de recommencer la dispute à l'envi. 

Sur le que si, que non, tous deux étant ainsi, 

Une meute apaisa la noise. 

Le chat dit au renard :« Fouille en ton sac, ami ; 

Cherche en ta cervelle matoise 

Un stratagème sûr ; pour moi, voici le mien. » 

A ces mots, sur un arbre il grimpa bel et bien. 

L'autre fit cent tours inutiles, 

Entra dans cent terriers, mit cent fois en défaut 

Tous les confrères de Brifaut. 

Partout il tenta des asiles ; 

Et ce fut partout sans succès ; 

La fumée y pourvut, ainsi que les bassets. 

Au sortir d'un terrier, deux chiens aux pieds agiles 

L'étranglèrent du premier bond. 

Le trop d'expédients peut gâter une affaire : 

On perd du temps au choix, on tente, on veut tout faire. 

N'en ayons qu'un, mais qu'il soit bon.

Bản dịch : Lê Trọng Bổng

Như hai vị thánh con 

Cậu mèo và anh cáo 

Cùng nhau đi hành hương 

Một cặp giả ngoan đạo 

Giả đạo đức, lừa đảo 

Trên suốt chặng đường dài 

Thấy phô mai thì nhai 

Gặp gà vịt thì quật 

Cứ mạnh ai nấy làm 

Lộ trình xa tít tắp 

Cất bước mãi cũng nhàm 

Cả hai bèn cãi cọ 

Để rút ngắn đường đi 

Cãi cọ tới cứu nguy 

Không thì chỉ ngủ khì 

Chúng gào khản cả cổ 

Rồi bàn chuyện của nhau 

Cáo bảo mèo như sau: 

"Cậu tưởng cậu khôn khéo 

Thử hỏi bằng tớ chưa? 

Tớ có trăm mẹo lừa" 

"Tớ chỉ có một mẹo 

Mèo đáp - nhưng chắc rằng 

Giá trị bằng cả ngàn" 

Lại thi nhau cãi cọ 

Về chuyện có hay chăng 

Đến khi gặp chó săn 

Cả hai mới im miệng 

"Này bạn - mèo lên tiếng 

Hãy lục tìm trong dạ 

Trong đầu óc xảo trá 

Xem mẹo gì chắc ăn 

Còn đây là của tớ" 

Dứt câu mèo nhanh chân 

Trèo lên cây liền đó 

Cáo giở cả trăm phương 

Chui vào trăm hang hốc 

Trăm lần làm lạc đường 

Cả đàn chó lùng sục 

Mà không thể tìm được 

Một nơi ẩn náu nào 

Khói cứ thế hun vào 

Đàn bátxê bủa lưới 

Cáo vừa ra khỏi hang 

Hai con chó lẹ làng 

Cùng một lúc nhảy tới 

Chẹt cổ cáo chết ngay 

Quá nhiều mưu thường hay thất bại 

Mất thời gian chọn mãi mưu nào 

Lại còn đem thử xem sao 

Việc gì cũng muốn lao vào làm luôn 

Chỉ một mưu tốt là hơn

(Nguồn: 200 bài ngụ ngôn Jean de La Fontaine, NXB Thế giới, 2003)