籌 筆 驛
猿 鳥 猶 疑 畏 簡 書
風 雲 常 為 護 儲 胥
徒 令 上 將 揮 神 筆
終 見 降 王 走 傳 車
管 樂 有 才 原 不 忝
關 張 無 命 欲 何 如
他 年 錦 里 經 祠 廟
梁 父 吟 成 恨 有 餘
李 商 隱
TRÙ BÚT DỊCH
Viên điểu do nghi uý giản thư
Phong vân thường vị hộ trừu tư
Đồ lệnh thượng tương huy thần bút
Chung kiến giáng vương tẩu truyền xa
Quản lạc hữu tài nguyên bất thiểm
Quan trương vô mệnh dục hà như
Tha niên cẩm lý kinh từ miếu
Lương phụ ngâm thành hận hữu dư
Lý Thương Ẩn
Chú thích :
Trù bút dịch: ở phía bắc huyện Quảng Nguyên, Tứ Xuyên; Tương truyền thời Tam Quốc, Khổng Minh có đóng quân tại đây, trù tính kế hoạch
Giản thư: thư cáo cấp. Nước bên cạnh có chuyện khẩn cấp, làm giản thư gởi nhờ cứu
Trừ tư: bờ rào giậu trong quân
Thượng tướng: chỉ Khổng Minh
Hàng vương: chỉ Hậu chúa đầu hàng Ngụy
Truyện xa: xe ngựa đem tin khẩn cấp truyền báo
Quản Nhạc: Quản Trọng là chính trị gia nổi tiếng thời Xuân Thu; Nhạc Nghị là danh tướng thời Chiến Quốc. Khổng Minh từng tự ví mình với Quản Nhạc
Quan Trương: Quan Vân Trường và Trương Phi, hai đại tướng (và là anh em kết nghĩa) của Lưu Bị (Tiên chúa)
Cẩm lý: tên đất ở phía nam Thành Đô Tứ Xuyên
Lương Phủ ngâm: tên khúc Nhạc Phủ, Khổng Minh làm lúc còn canh tác ở Lũng Mẫu
Dịch nghĩa :
Vịnh tài cao của Khổng Minh, và số mệnh. Tuy nhiên, nói đến số mệnh thì Quan Trương cũng chẳng nên nhắc tới, mà nên nhắc đến tính cẩn thận dùng quân của Gia cát Lượng, nếu nghe theo kế của Ngụy Diên tuy bạo mà chắc là đã dẹp Ngụy từ lâu ... Câu cuối nói đến "di hận", có lẽ nói đến chuyện trên
Vượn và điểu còn như nghi ngờ sợ hãi nơi đây từng phát hiệu thi lệnh
Gió mây thường làm thế hộ trì cho quân sĩ (như tường hào)
Mặc cho thượng tướng tài cao vung ngọn bút thần
Rốt cuộc vẫn thấy Hậu chúa ngồi xe về hàng Ngụy
Tài như Quản Nhạc, bản lai không cần thêm thắt
Nhưng Quan Vân Trường, Trương Phi đều mất mạng làm sao được bây giờ
Năm nào đến Cẩm Lý qua miếu thờ
Ngâm khúc Lương Phủ ngâm sẽ thấy bi hận biết bao nhiêu
Dịch thơ : Trần Trọng San
Chim cá còn như sợ giản thư
Gió mây che chở giậu phên xưa
Uổng cho thượng tướng vung thần bút
Rồi thấy xe hàng rong đức vua
Quản Nhạc có tài đâu chịu lép
Quan Trương không mạng biết sao chừ
Sau này Cẩm Lý còn đến miếu
Lương phủ ngâm xong hận có thừa
Dịch thơ : Trần Trọng Kim
Vượn chim còn sợ lịnh nghiêm
Gió mây vẫn cứ ngày đêm hộ trì
Luống công thượng tướng bút phê
Chung quy lại thấy chuyến xe chúa hàng
Thực tài Quản Nhạc sánh ngang
Quan Trương mệnh bạc nhỡ nhàng biết sao
Về sau thành Cẩm miếu cao
Ngâm bài Lương phủ nao nao nỗi buồn
Witter Bynner :
Monkeys and birds are still alert for your orders
And winds and clouds eager to shield your fortress.
...You were master of the brush, and a sagacious general,
But your Emperor, defeated, rode the prison-cart.
You were abler than even the greatest Zhou statesmen,
Yet less fortunate than the two Shu generals who were killed in action.
And, though at your birth-place a temple has been built to you,
You never finished singing your Song of the Holy Mountain
0 nhận xét:
Đăng nhận xét